علی لاریجانی: "آمریکا در پی عصبانی کردن ایران است. در دام تبلیغات آمریکا نیفتیم. رسانه ها اضطراب بلاوجه درباره مصوبه آمریکاییها ایجاد نکنند. این تحریمها تأثیر شایان ذکری در کشور نمیگذارد."

آقای لاریجانی! شما که این قدر عاقلانه نمیخواهید در دام آمریکا بیفتید، بگویید چرا آن وقتی که آمریکا در پی این بود که برجام را شتابزده تصویب و اجرایی کنید، 20 دقیقه ای آن را با این همه اشکال تصویب کردید که امروز به ابزاری علیه خودمان تبدیل شود که مجبور باشید بدعهدهای مکرر و بزرگ طرف مقابل را تا این حد توجیه نکنید! و چرا همانطوری که امروز رسانه ها را دعوت میکنید که اضطراب بلاوجه نداشته باشند ایشان را در روزهای بررسی برجام در مجلس به آرامش فرا نمیخواندید که برای هر روز تأخیر در تصویب برجام، خسارات میلیاردی را تیتر روزنامه هایشان نکنند؟! اصلاً فرض کنید مصوبه مادر تحریمها کم اثر و حتی بی اثر! بفرمایید که چرا باید در ازای تعهدات نقدی که انجام داده ایم، لب بر بدعهدیهای روز افزون طرف مقابل ببندیم؟! اصلاً همین که ترامپ اعلام میکند دیگر برجام را امضا نمیکند یا بعید است برجام را امضا کند چیست جز یک نقض بزرگ برجام و ایجاد مانعی بزرگ برای این که کشورها و شرکتهای دیگر برای تعامل با ایران راضی شوند؟! آیا همین یک نقض برای مانور کردن روی نقض برجام کافی نیست تا جهانیان بدانند که ایران حق دارد؟!! البته شاید شما راست میگویید! این تحریمها باوجود این که نقض صریح، فاحش و عمده برجام است ولی تقریباً اثری در برجام ندارد! چرا که خود برجام تقریباً اثر محسوسی در اقتصاد کشور ندارد که حالا بخواهد اثرش با این مصوبه یا سایر مصوبات و تهدیدات خنثی شده باشد!! شاید معنی دیگر حرفتان این است که ذات برجام و بدعهدیهایی که تا امروز از سوی آمریکا و غرب در اجرای تعهداتشان وجود داشته، کاری کرده است که عملاً اثر بدعهدیهای بعدی دیگر چندان به چشم نیاید، ولی اینها قطعاً نه تطهیر کننده نقش عجیب شما در ایجاد جنگ روانی برای تصویب چنین توافقی است و نه بزک کننده تحریمها و بدعهدیهای آمریکا و نه مجوزی برای این که در برابر بدعهدیهای صریح آمریکا بخواهید اقدام متقابل و متناظر انجام ندهید! در پایان نظر شما را به این جمله آیت الله جوادی آملی جلب میکنم که اگر ما تعهداتمان را در برجام اجرا کنیم و طرف مقابل اجرا نکند، این بردگی است و شما امروز در تصویب و اجرا و استمرار این سند بردگی نقش برجسته ای دارید. 

همانطور که پیش بینی میشد، پس از جملات مقام معظم رهبری در روز ارتش مبنی بر این که «اگر کسی میخواهد از دشمن بترسد، بترسد، اما از طرف مردم نترسد» آقای روحانی دوباره افاضه ای کرد و گفت: « از جیب خودتان بروید دنبال تحریم نه از جیب مردم » و سپس به برخی از آثار برجام در تسهیل و ارزان کردن هزینه نقل و انتقال پول و واردات کانتینترهای کالا اشاره کرد که در پاسخ به این اظهارات ایشان میتوان به چند مورد اشاره کرد:

1- مقام معظم رهبری هرگز حرفی در جهت لغو برجام بر زبان نیاورده اند و این القاء که ایشان یا کلیت نظام، بدون حضور روحانی، برجام را به سادگی کنار میگذارد، تنها یکی از راهبردهای دولت برای ایجاد دوقطبی کاذب برجامیان و نابرجامیان و دیگر دوقطبی کاذب جنگ و صلح است تا به این وسیله با ترساندن مردم از جنگ و تحریم، بتواند بخشی از آرای از کف داده خود را با القای شرایط اضطراری به چنگ آورد.

2- قطعا برجام در برخی بخشهای اقتصادی تسهیلاتی را فراهم کرده است، ولی وقتی نسبت این تسهیلات را با آن چه که برایش به مذاکره پرداختند، امتیاز دادند، مدعی شدند و وعده دادند، در نظر بگیریم می بینیم این تسهیلات حقیقتاً ناچیز است و این که این ناچیزها را رفع تحریم میخوانند خود مضحک است، حال این که اگر دنبال رفع تحریم بودند با رعایت خطوط قرمز مقام معظم رهبری در تنظیم برجام و شروط نه گانه ایشان در اجرای آن میتوانستند به آن برسند.

3- متأسفانه دولت آقای روحانی نه تنها امروز در رفع عملی و نه روی کاغذ تحریمها موفق نبوده است، بلکه در زمینه افزایش مقاومت در برابر تحریمها یا همان تحقق اقتصاد مقاومتی که سالهاست به عنوان اولین و مهمترین خواسته مقام معظم رهبری است نیز موفقیت چندانی کسب ننموده است و این دقیقاً برخلاف مسیری بود که رهبری ترسیم میکرد تا هم تحریمها به صورت واقعی رفع شود و ادامه نیابد و هم کشور در برابر تحریمها مقاومت شود.

4- نکته دیگر این که همانطور که خود آقای روحانی در اظهاراتش در 1396/2/1 روی تسهیل واردات و خرید کالا تأکید دارد، اگر برجام تسهیلاتی هم فراهم کرده باشد، متأسفانه آن را در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی، تولید، اشتغال، انتقال تکنولوژی و صادرات و نهایتا جیب مردم به کار نگرفته اند، بلکه بیشترین اثر آن را در واردات بی رویه کالا و ایراد ضربه به تولید و اشتغال داخلی شاهد بوده ایم.

5- نکته دیگر این که همانطور که باید مواظب جیب مالی مردم بود و از آن ولخرجی نکرد، باید مواظب جیب عزت این مردم غیور هم بود و در خرج کردن از جیب عزت مردم سختگیر بود، این هم نمی شود که مدام از جیب عزت مردم و تلاش شهدا و دانشمندان کشور به بهانه جیب مالی شان هزینه کنیم، تنازل هایی را به طور دائم و موقت بپذیریم و نهایتاً هم بدون هیچ احساس گناهی، از پاسخگویی فرار کنیم!

6- متأسفانه دولت به جای این که برجام را به مثابه یک ابزار برای رفع تحریم و بهبود شرایط اقتصادی کشور و ترمیم جیب مردم به کار بگیرد، به اقرار خودش، به آن به چشم نوزاد دلبندی نگاه میکند که به هر قیمتی باید حفظش کرد و این نگاه را دشمن هم به خوبی درک کرده است و میکوشد ضمن سوءاستفاده از وابستگی آشکار دولت به برجام، از آن به عنوان ابزاری برای توقف توان هسته ای در کنار امکان تشدید تحریمها استفاده کند و به کارشکنی در اجرای تعهداتش و زیاده خواهی بپردازد.

با حمله موشکی ترامپ به سوریه، همانطور که پیش بینی میشد، دمیدن در شیپور دوقطبی جنگ و صلح از سوی بوقهای رسانه‌ای ضدانقلاب و حامی دولت آغاز شد در حالی که این مساله از چند جهت مضحک است:

1- حامیان دولت پس از ناکامی برجام در رفع مشکلات اقتصادی کشور، مدعی شده بودند که کارکرد اصلی برجام رفع سایه جنگ از سر کشور بوده است که با ادعای امروزشان کاملا در تناقض است.

2- هیچکدام از نامزدهای ریاست جمهوری ایران برخلاف نامزدهای انتخاباتی آمریکا حرفی از پاره کردن برجام نزده‌اند که بخواهند با نقض برجام، سایه ادعایی جنگ را برگردانند.

3- همه نامزدهای ریاست جمهوری تابع نظر مقام معظم رهبری هستند که فرمود ما ابتدائاً برجام را نقض نخواهیم کرد ولی اگر طرف مقابل آن را پاره کند آن گاه ما هم آن را آتش خواهیم زد.

4- هم اوباما و هم کری گفتند، همان زمان هم که از گزینه نظامی حرف میزدند از گزینه‌ای خیالی سخن میگفتند و در واقع آنچه کدخدا و کدخدادوستان کردند، تنها کاسبی با سایه جنگ بود.

5- دولتی کشور را به سمت جنگ حرکت میدهد که توان بازدارندگیش در امور دفاعی، موشکی، منطقه‌ای، اقتصادی و اجتماعی را تضعیف میکند، نه دولتی که بر تقویت مولفه‌های قدرت کشور تاکید دارد.

یکی از نکاتی که دولت دنبال میکند ایجاد یک دوقطبی برجامیان و نابرجامیان است که بعضاً با دوقطبی دروغین دیگری به نام دوقطبی صلح و جنگ پیوند میخورد، در صورتی که انتقاد منتقدان برجام به معنی توصیه به عدم پایبندی به آن نیست و همانطوری که مقام معظم رهبری هم فرمودند، ابتدائا برجام را نقض نمیکنیم اما اگر طرف مقابل برجام را پاره کرد ما هم آن را آتش میزنیم؛ حرف امروز منتقدان دیروز برجام این است که در گام اول باید کوشید تا طرفهای مقابل را به تعهداتشان در برجام پایبند کرد و در صورت اصرار طرف مقابل به نقض برجام، کنار کشیدن از آن باید با اکراه و همراه با اتمام حجتهای آشکار باشد تا طرف بدعهد به خوبی در دنیا معرفی گردد.

در عین حال که دوقطبی برجامیان و نابرجامیان را کذایی میدانیم ولی برجام را نه تنها به خاطر گذشته، بلکه به خاطر تسری این مدل به آینده، همچنان مورد انتقاد قرار میدهیم و در واقع انتقاد ما به برجام، انتقاد به ناکارآمدی دولت در خصوص برجام است. ما میگوییم در مذاکرات هسته ای، تنظیم متن برجام، شیوه اجرای برجام، اقداماتی که در کشور باید در کنار مذاکرات انجام میشد و در تلاش برای تسری مدل برجام هسته ای به سایر عرصه ها تحت عنوان برجامهای 2 و 3 دیده میشود، ناکارآمدیهای آشکاری مشاهده میگردد که موجب ایراد خسارات سنگین به منافع ملی گردیده است:

ناکارآمدی در سطح مذاکرات: مذاکراتی که از همان روز ابتدا، همراه با اظهار عجز درباره خالی بودن خزانه، ناله درباره توان پایین نظامی، لابه درباره شرایط وخیم کشور، شعار هرتوافقی بهتر از بی توافقی و مشروط کردن هوا و آب و غذا و شغل مردم به توافق باشد و از همان گام اول مهمترین برگه برنده ما و بزرگترین دغدغه طرف مقابل یعنی غنی سازی 20% را بدون مابه ازای واقعی به حراج بگذارند و تمام مسیرش را بدون تیم کارشناسی قوی و بعضاً باحضور عناصر دوتابعیتی و مشکوک آن هم به صورت محرمانه جلو ببرند، اینها در خوشبینانه ترین حالت، نشانه های آشکار ناکارآمدی هستند.

این که توافقی را نهایی کنند که خطوط قرمز نظام اعم از رعایت توازن، تناظر و همزمانی در گامهای دوطرف و عدم پذیرش محدودیتهای فرا قانونی و طولانی مدت در آن رعایت نشود، خب معلوم است که نمیتواند منافع ملی کشور را به صورت مطمئن تضمین و محقق نماید، تنظیم چنین توافقی آن هم با ادعای رعایت همه خطوط قرمز و این که تمام جزئیات توافق با رضایت قلبی رهبری و مو به مو براساس منویات ایشان انجام گرفته است، در خوشبینانه ترین حالت نشانه ناکارآمدی مذاکره کنندگان و دولت است.

این که باوجود هشدار مقام معظم رهبری و کمیسیون برجام بر حفره ها و نقاط ابهام متن برجام و تعیین شروطی برای شیوه اجرای برجام با این هدف که این نقایص تا حد ممکن پوشانده شود، بازهم این شروط اعم از اخذ تضمین از رئیس جمهور آمریکا و تخریب نکردن رآکتور اراک قبل از عقد توافق مطمئن برای بازطراحی آن، ممانعت از وضع هرگونه تحریم جدید به هر بهانه و با وجود نامه مکتوب رئیس جمهور مبنی بر رعایت شرایط مندرج در مجوز مشروط اجرای برجام، رعایت نشدند اینها اگر ناشی از تمرد تلقی نگردد، در بهترین حالت ناشی از ناکارآمدی تحلیل خواهند شد.

این که باوجود ممانعت رهبری از پذیرش زیاده خواهی های دیگر آمریکا در قالب هسته ای یا موضوعات غیرهسته ای، دولت یازدهم همچنان به دنبال برجامهای منطقه ای، حقوق بشری و بانکی رفت و این که حاضر شد تعریف آمریکاییها از 300 کیلو ذخیره سوخت را بپذیرد یا بر روی توقع آنها مبنی بر توفق تولید نانوالیاف کربنی مذاکره نماید، اینها نشان میدهد که ناکارآمدی دولت در شیوه تعامل با آمریکا، نه تنها عزت ملی و اعتبار پاسپورت ایرانی را حفظ نکرد، بلکه در تأمین منافع ملی نسل حاضر و آیندگان این کشور نیز موفق نبوده است.

متأسفانه دولت از یک سو در حوزه تعاملات خارجی و توافقات هسته ای نتوانسته آنچه که به آن مأمور بوده و خود را نزد مردم و رهبری به آن متعهد کرده بود، محقق نماید، بلکه همه تخم مرغهایش را نیز در سبد همین حوزه گذاشت و بیشتر عمر دولت را در انتظار فرصتی به بی تحرکی سپری کرد که عملاً هرگز نیز محقق نشد و آنان که شناخت صحیحی از آمریکا و غرب دارند میدانند که چنین فرصتی اساساً به ایران داده نخواهد شد مگر این که ایران با اصلاح ساختارها و به کارگیری ظرفیتهایش و اجرای اصول اقتصاد مقاومتی کاری کند که حربه های دشمنی آمریکا و ایادیش برای ما کم اثر و برای آنها ضرر باشد، اساساً بزرگترین نقطه افتراق ما با برجامیان مسئله برجام نیست، بلکه مدل برجام است، مدل کنار گذاشتن سرمایه، توان، تولید و ظرفیتهای داخلی و چشم دوختن به سرمایه، نیرو، واردات و عنایتهای خارجی است.

حالا دولت و حامیانش که در این اوضاع بی عملکردی، به شدت دنبال دوقطبی های دروغینی مانند دوقطبی برجامیان و نابرجامیان و دوقطبی جنگ و صلح هستند تا با مانور روی آنها، فضای جامعه را احساسی و دوقطبی کنند؛ ایشان میکوشند با دوقطبی برجامیان و نابرجامیان وانمود نمایند که منتقدان برجام، به دنبال آتش زدن برجام هستند در صورتی که این ادعای دروغ، تنها برای ایجاد فضای دوقطبی که به نفع دولت باشد بیان میگردد و الا همانطوری که مقام معظم رهبری فرمودند ما ابتدائا برجام را نقض نمیکنیم ولی اگر طرف مقابل آن را پاره کند، ما هم آن را آتش خواهیم زد و این که تنها دوقطبی که در کشور داریم، دوقطبی انقلابی و غیرانقلابی یا همان دوقطبی انقلابی و استکباری است. حرف اصلی منتقدان برجام، کنارکشیدن از برجام نیست بلکه وابسته و منتظر برجام نبودن و متکی به توان داخلی بودن و حرکت در مسیر اصول انقلاب است.

نکته دیگر در رد دوقطبی برجامیان و نابرجامیان این که اساساً چه برجام بماند و چه نماند، آمریکا و غرب، دنبال تشدید تحریمها و فشار اقتصادی به ایران هستند و نه ورود به جنگ با ایران و این که اساساً گزینه جنگ هرگز به عنوان گزینه واقعی روی میزشان نبوده است. در واقع گزینه نظامی علیه ایران، بیش از این که گزینه ای برای مهار ایران باشد، به عنوان ابزاری نمادین برای دوپینگ آمریکا هراسان و کدخدا دوستان در انتخاباتهای ایران مورد استفاده بوده است به نحوی که هم اوباما و کری به واقعی نبودن این گزینه اقرار داشتند و هم ترامپ به شکست در حضورهای نظامی آمریکا در دنیا و دنبال نکردن این مسیر اعتراف دارد، حال این که هیچکدام از کشورهای عراق، سوریه، افغانستان و یمن، اساسا با ایران قابل مقایسه نیستند.

سخنرانی روحانی در 22 بهمن امسال حاوی مطالب عجیبی بود، ایشان به 3 پیامد برجام افتخار کردند که در واقع تنازل بودند و اگر مایه شرمساری تلقی نشوند، مایه افتخار هم نیستند. رئیس جمهور به واردات کیک زرد، صادرات آب سنگین و ارتقای رآکتور اراک افتخار کردند و این در حالی است که:

1- واردات کیک زرد افتخار نیست چرا که ما مجاز نیستیم بیش از 300 کیلوگرم اورانیوم غنی شده داشته باشیم و باید بیش از آن را بدهیم و به جایش کیک زرد (که ماده اولیه برای غنی سازی است) بگیریم؛ آن هم در شرایطی که 11 تن محصول (اورانیوم غنی شده) را در ازای 197 تن ماده اولیه (کیک زرد) از کشور خارج کردیم!

2- براساس برجام، افزایش آب سنگین کشور از 143 تن، نقض برجام است و از این رو ناچاریم مازادش را به هر شکلی و با هر قیمتی چه با فروش و چه مجانی از کشور خارج کنیم. اخیراً 11 تن آب سنگین را بدون مشتری و فعلاً به صورت مجانی به عمان فرستادیم تا شاید بعدها بتوانیم آن را بفروشیم و احتمالا در این مدت باید برای نگهداری آن، هزینه هم پرداخت کنیم!

3- دولت برخلاف شروط 9 گانه مقام معظم رهبری در اجرای برجام، بدون انعقاد قرارداد مطمئن برای بازطراحی و بازسازی قلب رآکتور اراک، آن را بتون کرد و هنوز هم نتوانسته است چنین قراردادی ببندند. روحانی فعلاً به ارتقای چیزی افتخار میکند که هنوز برای طراحیش قرارداد نبسته است! آن هم تغییراتی که رآکتور اراک نتواند اکسید اورانیوم طبیعی را مستقیماً به اورانیوم غنی شده تبدیل کند!

شاید علت این سخنرانی روحانی در 22 بهمن این است که برجام در رفع تحریمها، ممانعت از وضع تحریمهای جدید و گردش چرخ اقتصاد کشور تقریبا هیچ اثر قابل مشاهده ای نداشته باشد. در واقع او ناچار است با دستاوردسازی درباره تنازلهای هسته ای یا رفع سایه جنگ، یا استفاده از عباراتی مثل آفتاب تابان، ابر شتابان، هوای پاک و باغ سیب و گلابی، برجام و ادامه راه تنازل را توجیه پذیر نماید.

آقای عراقچی به همراه سایر اعضای تیم هسته ای و شخص رئیس جمهور، بارها ادعا کرده بودند که نظرات رهبری درباره مذاکرات هسته ای را رعایت کرده اند، لیکن بعد از تصویب مجدد قانون تحریم ISA و اعلام نقض برجام از سوی مقام معظم رهبری و آقایان روحانی و ظریف، ایشان که همزمان معاون وزیر امور خارجه و مسئول کمیته نظارت بر اجرای برجام هست از انظار ناپدید شد، اما هفته پیش ناگهان در قامت قهرمان پیگیری کننده حقوق ایران در خصوص نقضهای مکرر برجام از سوی آمریکا در نشست مشترک با نمایندگان 5+1 و اتحادیه اروپا شرکت کرد و نهایتاً پس از نشست در عین ناباوری، از 2 عقب نشینی جدید پرده برداری شد:

• اول این که تنها به همان بی اثر کردن مصوبه تحریم ISA رضایت دادند، در صورتی که بی اثر کردن را قبلا هم خود آمریکاییها پذیرفته بودند و به هیچ وجه رافع نقض برجام و مانع بهره برداری آمریکا از همین تحریم به عنوان ابزار بالا نگه داشتن ریسک معامله با ایران نیست.
• دوم این که ایشان قبول کردند رسوبات لوله های تأسیسات هسته ای نیز، بخشی از 300 کیلوگرم ذخیره ذکر شده در برجام محسوب گردد و عملاً ذخیره قابل استفاده ایران که در برجام از 12 تن به 300 کیلوگرم رسیده بود، پس از برجام به حدود 200 کیلوگرم تقلیل یابد!

دو عقب نشینی فوق اما اثبات کننده تمرد از نظرات رهبری درباره مذاکرات هسته ای نیز بود، چرا که مقام معظم رهبری در سخنرانی خود در جمع مسئولان و کارگزاران نظام در تاریخ 25 خرداد امسال، از علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و مذاکره کننده هسته ای میخواهد که مطلقاً زیر بار زیاده خواهی آمریکا در خصوص 300 کیلوگرم ذخیره مواد غنی سازی شده ایران نرود:

«ما پیش‌پرداخت‌هایمان را همین‌طوری انجام دادیم: ما [غنی‌سازی‌] بیست درصد را تعطیل کردیم، فُردو را تقریباً تعطیل کردیم؛ اراک را تعطیل کردیم، اینها پیش‌پرداخت‌های ما بوده، حالا باز توقّع دارند. من الان اینجا عرض میکنم -اگر آقای دکتر صالحی حضور دارند- این توقّعاتی را که آنها در زمینه‌ی الیاف کربن که در سانتریفیوژها به کار میرود، یا توقّعاتی که در مورد اندازه‌گیری آن سیصد کیلو دارند مطلقاً قبول نکنید، زیر بار نروید. مدام افزون‌خواهی هم میکنند؛ حالا این همه پیش‌پرداخت ما داده‌ایم. به‌هرحال طرف مقابل ما عمل نکرده.»

مشمئز کننده این که آقایان روحانی، ظریف، عراقچی و حامیان ایشان، کراراً چه در زمان تصویب برجام و چه در زمانی که برجام با مشکلات عدیده در اجرا مواجه شد، به دروغ مدعی شدند که هم خطوط قرمز مقام معظم رهبری در تنظیم برجام و هم شروط نه گانه ایشان در اجرای برجام را رعایت کرده اند و حال این که هم اکنون به وضوح و وقیحانه به تمرد از نظرات رهبری درباره مذاکرات هسته ای و برجام مبنی بر عدم تنازل بیشتر در برابر زیاده خواهی های بیشتر آمریکا و ایستادگی قاطعانه در برابر نقض های برجام دست میزنند!

با ورود اولین هواپیمای ایرباس جدید به داخل کشور با توجه به این که آن را به عنوان اثبات حقانیت برجام معرفی کنند بد نیست مروری به ماهیت برجام تا ورود این هوپیمای ایرباس به داخل کشور داشته باشیم:

• برجام توافقی بود که در آن قرار بود ما بخشی از حقوقمان در خصوص صنعت هسته ای را با محدودیت مواجه کنیم تا طرف مقابل بخش دیگری از حقوقمان که حذف تحریمهای ظالمانه است را به ما برگردانند و این یعنی برجام اساساً یک معامله بود که داده ها و ستانده های آن، هر دو از جیب ملت ایران تعیین شده است!
• قرار بود ما در ازای گامهایی مثل محدودیت دراز مدت، کاهش سطح غنی سازی از 20 درصد به 3/5 درصد، تقلیل حدود 20 هزار سانتریفیوژ به 5 هزار سانتریفیوژ، پذیرش اجرای پروتکل الحاقی و بازرسیهای شدید، کاهش شدید ذخیره هسته ای با خروج آنها یا اکسید کردنشان، خروج آب سنگین، ایجاد تغییرات اساسی در مراکز اراک و فردو و… به رفع همه تحریمها برسیم.
• باوجود این که خطوط قرمز مقام معظم رهبری (مثل تناظر و همزمانی در تعهدات دوطرف و لغو همه تحریمها) نه در تعهدات و نه در مطالباتمان رعایت نشد و عملا هم محدودیتهای پذیرفته شده بیش از حد تعیین شده از سوی رهبری بود و هم سطح رفع تحریمها با آنچه که از ابتدا در برابر رهبری و مردم به آن متعهد شده بودند بسیار متفاوت بود ولی همین را نیز برد_برد دانستند!
• دولت ایران تمام تعهدات سنگین خود را به اذعان آژانس بین المللی اتمی و طرفهای مقابل، مو به مو و حتی فراتر از تعهدات کشور و متأسفانه بدون رعایت شروط نه گانه مقام معظم رهبری و به صورت پیش دستانه اجرا کرد تا از روز اجرای برجام، طرف مقابل هم تعهداتش را در خصوص رفع فوری تحریمها اجرا کند.
• اما متأسفانه با گذشت قریب یکسال از اجرای برجام، به اذعان همه دولتمردان، طرف مقابل برجام را به کرات نقض کرده است و بخش اصلی تحریمها عملا رفع نشده است و این مسئله باعث شده است تا رفع تحریمهای دیگر مثل تحریمهای نفتی نیز با بازگرداندن بهای نفت فروخته شده همراه نشده است و از برجام تقریباً هیچ اثر قابل توجهی به اقتصاد کشور نرسیده است.
  در دوران پسا برجام، قراردادهایی تنظیم شده است که دولت حاضر نیست حتی در اجرای تعهدات قانونی خود در تصویب قراردادهای خارجی در مجلس، آنها را علنی کند و اصرار دولت به حفظ ابعاد محرمانه این قراردادها اثبات میکند که منافع ایران به نحو پایدار، مناسبی و کم خطری در آنها تأمین نشده است.
• قراردادهای هواپیمایی، از قراردادهای محرمانه پسابرجامی است که برای خرید بیش از 200 هواپیما عقد شد و بعد از نزدیک یکسال بدعهدی آمریکا در دادن مجوز به شرکتهای ایرباس و بوئینگ، قرار است بالاخره عملیاتی شوند. قراردادهای هواپیما با توجه به این که تنها مورد مصرف حدود 2 درصد جمعیت کشور هستند، به اذعان بسیاری از کارشناسان حمل و نقل کشور، نباید نسبت به بهسازی ناوگان حمل و نقل جاده ای و ریلی، در اولویت دولت قرار میگرفت.
• در حالی که شرکتهای ایرباس و بوئینگ حاضر به انتقال تکنولوژی ساخت هواپیما به داخل کشورنشدند ولی برخی شرکتهای دیگر هواپیمایی حاضر بودند با فروش 100 هواپیما به ایران، خط تولید آن را در داخل کشور راه اندازی نمایند که این مسئله میتوانست به انتقال تکنولوژی، اشتغال داخلی و تحقق اقتصاد مقاومتی کمک شایان توجهی نماید ولی متأسفانه گویا دولت یازدهم توجهی به این مسائل ندارد.
• ماهیت قراردادهای محرمانه هواپیمایی، خرید نیست و اجاره به شرط تملیک است. قرارداد ایرباس هم قراردادی 16 ساله است و در تمام طول مدت آن، کوچکترین مشکلی که باعث شود اجاره بها به سازنده هوپیما نرسد، عملاً تملیک هواپیماها را دچار مشکل میکند که با توجه به نقضهای مکرر برجام از سوی آمریکاییها و وجود احتمال لغو برجام، همین قراردادهای هواپیما میتواند به اهرم فشاری برای پایبندی به هرقیمتی به برجام تبدیل شود!

باتوجه به مشروحه فوق، ورود اولین هواپیمای ایرباس در عین حال که میتوانست ما را خوشحال کند ولی باتوجه به نوع قرارداد اجاره به شرط تملیک، محرمانه بودن آن، قابلیت استفاده از آن به عنوان اهرم فشار در برابر نقضهای احتمالی، اصرار دولت به وارد کردن آن قبل از انتخابات به عنوان ابزار انتخاباتی، عدم توجه به انتقال تکنولوژی و اشتغال داخلی و تلاش برای نادیده گرفتن منافع به یغما رفته کشور در برجام، باعث میشود نگاه ها به ورود هواپیمای جدید به کشور، نگاهی مثبت نباشد.

علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و از حامیان اصلی برجام در مورد سخنان اخیر کریمی قدوسی گفت:

«آقای کریمی قدوسی در دوره قبل هم این عقیده را داشتند که “به نظر من مطالب محرمانه نیست و قابل افشاست” و این موضوع موجب شد که در تعامل کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و وزارت امور خارجه خدشه‌ای ایجاد شود و عملا کمیسیون از اطلاعاتی که باید داشته باشد محروم شود./ در موضوع اخیر هم به رغم اینکه آقای کریمی قدوسی در جلسه حضور نداشت، ولی به گونه‌ای مطلع شد./ وزیر خارجه در جلسه کمیسیون گفته بود که مطالبی را عنوان می‌کنم و تاکید دارم حتماً این موارد از قول من عنوان نشود و اگر عنوان شود به روال کار جاری وزارت خارجه به خصوص در عرصه هسته‌ای ضربه می‌زند!!” اما این اتفاق روی داد و موجب شد ما عملاً یک بار دیگر در شرایط قبلی قرار بگیریم»!

بروجردی در سخنان فوق، مطالب کریمی قدوسی مبنی بر اعتراف ظریف به اعتماد اشتباه به جان کری را تلویحا #پذیرفته است ولی اصرار دارد که کریمی قدوسی نباید این مطالب را بیان میکرد! متأسفانه بروجردی بیش از این که بابت وضعیت بغرنج برجام و نقش خود در نادیده گرفتن محتوای کارشناسی جلسات کمیسیون برجام و منتقدان آن، نادم باشد و آن را #مایه_شرمساری خود بداند، #ذلیلانه از این که دیگر جلسات وزیر امور خارجه و کمیسیون امنیت ملی برگزار نمیشود ناراحت است!

نکته دیگر منطق اشتباه بروجردی و ظریف است که گویی اظهارات کریمی قدوسی باعث ضربه به کشور شده است! انگار نه انگار که ضربه به کشور را آنان به کشور زدند که با غرور و خودرأیی خود و نامحرم دانستن کارشناسان و مردم، هرچه خواستند در خفا، خفت پذیرفتند و فقط فخرش را مردم فروختند! و بیچاره مردمی که روحانی، ظریف، لاریجانی و بروجردی مسئولانشان هستند که حتی امروز که باید پاسخگوی خرابکاریشان در به هدر دادن سرمایه‌های کشور در ازای #تقریبا_هیچ باشند، در جلوت به برجامی که در خلوت از آن خجلند، آفتاب تابان، ابر شتابان، هوای پاک و باغ سیب و گلابی لقب میدهند!

تمدید تحریم ISA باعث شد تا رئیس جمهور، وزیر امور خارجه را مأمور نماید تا مراحل اعتراض به نقض برجام را دنبال کند که برخی مسئولان این دستور را اشتباه، بی فایده و به ضرر کشور معرفی کردند که در پاسخ به این بزرگواران عرض میکنم:

1- چه بخواهیم و چه نخواهیم، هم کفه و هم زمان اجرای تعهدات به ضرر ما نوشته شده است و هم مکانیزم نظارت بر اجرای آنها به نفع ما نیست. در واقع مکانیزمی جز همین کمیسیون حل اختلاف برای ما تعبیه نشده در صورتی که برای طرف مقابل، شرایط بسیار متفاوت است، چرا که آژانس اجرای تعهدات هسته ای ما که غالباً به صورت نقد و به صورت پیشدستانه انجام شد را تحت نظارت دارد و به عنوان یک نهاد به اصطلاح بی طرف، میتواند به هر بهانه ای ما را ناقض برجام بشناساند، در صورتی که برای نقضهای طرف مقابل، این ماییم که باید مورد نقض را آن هم در کمیسیونی که ترکیب و مکانیزمش کاملا به ضرر ماست، اثبات کنیم! و اگر طرف مقابل نخواست این نقضها را نقض بداند، کنار کشیدن ما از برجام، به منزله نقض برجام از طرف ما تلقی شده و موجب بازگشت همان معدود تحریمهای رفع شده خواهد شد و ما در موقعیتی قرار خواهیم گرفت که هم برگ برنده های هسته ایمان را از دست داده ایم و دوباره برای آنها چند سال هزینه بدهیم و هم با بازگشت قطعنامه ها مواجه خواهیم شد!

2- از سوی دیگر، برجام راه واکنش متقابل دیگر را هم تقریبا به روی ما بسته است، یعنی برعکس خاصیت برجام برای طرف مقابل که برایشان راهکارهای زیادی برای خنثی کردن برجام آن هم بدون نقض صریح برجام قائل شده، برای ایران طوری سختگیرانه نوشته شده است که امکان فشاری که بدون نقض کردن برجام، منافع طرف مقابل از برجام را تحت الشعاع بگذارد به حداقل میرساند، این شده است که اکنون آمریکا میتواند با تحمیل تحریمهای جدید به هر بهنه ای و تمدید تحریمهای منقضی شده قدیمی و ترساندن کشورهای دیگر برای معامله با ما، برجام را برای ما در حد خسارت محض نگه دارد ولی ما پس از بتن ریزی ها و اوراق کردنها و اکسید کردنها و خارج کردنها، نهایت کارهایی که میتوانیم بکنیم، فشار ایمیلی و چیزی مثل همین تحقیق و بررسی درباره پیشران هسته ای باقی میماند که در این چند روز هم کاملا مشخص شده که فاقد بازدارندگی لازم در برابر نقضهای برجام از سوی طرف مقابل است.

3- امروز کاملاً مشخص است که آمریکا درپی افزایش تحریمها به بهانه های متنوع و واهی است و برجام حتی نتوانست جلوی تمدید تحریم ISA که بخشهایی از آن هسته ای است را بگیرد. لذا پیشنهاد میگردد:

الف- به وضوح و با صراحت نشان دهیم که ذلت اجرای یک طرفه تعهدات سنگین هسته ای و پذیرش نظارتهای آن را با وجود کارشکنیها، بدعهدیها، وضع تحریمهای جدید و باج خواهی های بیشتر نخواهیم پذیرفت و این به موضع گیریهای مستحکمتر دولتمردان درباره نترسیدن از بازگشتن به شرایط قبل از برجام نیاز دارد، باید توجه داشت که تکیه بیش از حد مسئولان کشور بر برجام، باعث شده آنها برجام را یک اهرم فشار و نقطه ضعف دولت بشناسند که این رویه باید هر چه سریعتر اصلاح شود.

ب- تمام سعی خود را بکنیم که همین مسیر اعتراض به نقض برجام مندرج در اثر (تمدید تحریم ISA) در متن برجام را به درستی و قاطعانه طی کنیم و از این نترسیم که احتمالا ورود به این مسیر در نهایت منجر به بازگشت قطعنامه ها خواهد شد و این احتمال را هم بدهیم که شدت عمل ما موجب شود آنها نیز کمی برای حفظ این توافق که به قول خودشان موجب امنیت خاطرشان شده است، تلاش کنند که عدم چنین حسی باعث شده است برجام مثل یک رابطه یک طرفه موجب درد سر ما گردد.

ج- بالاخره باید پذیرفت که راه رفع تحریمها، عقب نشینی همه جانبه از مواضع و منافع انقلاب نیست، بلکه این است که زهر تحریمها با اقدام و عمل در حوزه اقتصاد مقاومتی گرفته شود تا از جذابیت اعمال تحریم در نظر دشمن کاسته شود. باید بپذیریم که چاره ای جز تکیه بر توان داخلی، نیروی انسانی جوان و تحصیلکرده، منابع خدادادی گسترده، توان علمی بالا، ظرفیت قابل احیا و ارتقا در تولید و خودکفایی (به خصوص در حوزه محصولات استراتژیک) نداریم. این تنها راهی است که دشمن را از کارآمد دانستن تحریمها و استفاده بیمارگونه از این اهرم ناامید و منصرف میکند.