آقای عراقچی به همراه سایر اعضای تیم هسته ای و شخص رئیس جمهور، بارها ادعا کرده بودند که نظرات رهبری درباره مذاکرات هسته ای را رعایت کرده اند، لیکن بعد از تصویب مجدد قانون تحریم ISA و اعلام نقض برجام از سوی مقام معظم رهبری و آقایان روحانی و ظریف، ایشان که همزمان معاون وزیر امور خارجه و مسئول کمیته نظارت بر اجرای برجام هست از انظار ناپدید شد، اما هفته پیش ناگهان در قامت قهرمان پیگیری کننده حقوق ایران در خصوص نقضهای مکرر برجام از سوی آمریکا در نشست مشترک با نمایندگان 5+1 و اتحادیه اروپا شرکت کرد و نهایتاً پس از نشست در عین ناباوری، از 2 عقب نشینی جدید پرده برداری شد:

• اول این که تنها به همان بی اثر کردن مصوبه تحریم ISA رضایت دادند، در صورتی که بی اثر کردن را قبلا هم خود آمریکاییها پذیرفته بودند و به هیچ وجه رافع نقض برجام و مانع بهره برداری آمریکا از همین تحریم به عنوان ابزار بالا نگه داشتن ریسک معامله با ایران نیست.
• دوم این که ایشان قبول کردند رسوبات لوله های تأسیسات هسته ای نیز، بخشی از 300 کیلوگرم ذخیره ذکر شده در برجام محسوب گردد و عملاً ذخیره قابل استفاده ایران که در برجام از 12 تن به 300 کیلوگرم رسیده بود، پس از برجام به حدود 200 کیلوگرم تقلیل یابد!

دو عقب نشینی فوق اما اثبات کننده تمرد از نظرات رهبری درباره مذاکرات هسته ای نیز بود، چرا که مقام معظم رهبری در سخنرانی خود در جمع مسئولان و کارگزاران نظام در تاریخ 25 خرداد امسال، از علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و مذاکره کننده هسته ای میخواهد که مطلقاً زیر بار زیاده خواهی آمریکا در خصوص 300 کیلوگرم ذخیره مواد غنی سازی شده ایران نرود:

«ما پیش‌پرداخت‌هایمان را همین‌طوری انجام دادیم: ما [غنی‌سازی‌] بیست درصد را تعطیل کردیم، فُردو را تقریباً تعطیل کردیم؛ اراک را تعطیل کردیم، اینها پیش‌پرداخت‌های ما بوده، حالا باز توقّع دارند. من الان اینجا عرض میکنم -اگر آقای دکتر صالحی حضور دارند- این توقّعاتی را که آنها در زمینه‌ی الیاف کربن که در سانتریفیوژها به کار میرود، یا توقّعاتی که در مورد اندازه‌گیری آن سیصد کیلو دارند مطلقاً قبول نکنید، زیر بار نروید. مدام افزون‌خواهی هم میکنند؛ حالا این همه پیش‌پرداخت ما داده‌ایم. به‌هرحال طرف مقابل ما عمل نکرده.»

مشمئز کننده این که آقایان روحانی، ظریف، عراقچی و حامیان ایشان، کراراً چه در زمان تصویب برجام و چه در زمانی که برجام با مشکلات عدیده در اجرا مواجه شد، به دروغ مدعی شدند که هم خطوط قرمز مقام معظم رهبری در تنظیم برجام و هم شروط نه گانه ایشان در اجرای برجام را رعایت کرده اند و حال این که هم اکنون به وضوح و وقیحانه به تمرد از نظرات رهبری درباره مذاکرات هسته ای و برجام مبنی بر عدم تنازل بیشتر در برابر زیاده خواهی های بیشتر آمریکا و ایستادگی قاطعانه در برابر نقض های برجام دست میزنند!

امروز (95/6/3) مقام معظم رهبری در دیدار با هیأت دولت، درباره برجام و مذاکره‌کنندگان هسته‌ای فرمودند:

«انتقاد من به موضوع برجام به بدعهدی و خباثت طرف مقابل مربوط می‌شود نه عناصر خودمان؛ زیرا مذاکره‌کنندگان ما به اندازه توان خود تلاش شبانه‌روزی انجام دادند و ما قدردان این زحمات هستیم.»

والبته این اولین بار نیست که مقام معظم رهبری چنین ادبیاتی را به کار می‌برند بلکه در 1395/3/25 نیز فرمودند:

«آنچه که درخصوص برجام می‌گوییم، مطلقاً ناظر به زحمات و تلاش‌های این برادران عزیز نیست، بلکه ارزیابی عملکرد طرف مقابل است.»

و البته حمایت مقام معظم رهبری از مذاکره‌کنندگان هسته‌ای از همان ابتدای مذاکرات و در همان هنگام که یکی از نمایندگان مجلس ایشان را خائن خواند نمایان بود به نحوی که در تاریخ 1392/8/12 فرمودند:

«اینها فرزندان انقلاب و مأموران جمهوری اسلامی هستند که با تلاش فراوان در حال انجام دادن مأموریت سخت خود می‌باشند و هیچ کس نباید آنها را تضعیف کند، مورد توهین قرار دهد یا سازشکار بداند.»

وقتی این موارد را نگاه میکنیم به چند نکته مهم می‌رسیم:

اولاً همانطوری که رهبری از ابتدا فرموده بودند تیم مذاکره کننده زحمت خود را کشیده است و نباید در انتقادات طوری برخورد کرد که انگار مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ما عامداً در پی خیانت و ضربه به نظام بوده‌اند.

ثانیاً استفاده مقام معظم رهبری از عبارت «به اندازه #توان_خود تلاش شبانه روزی انجام دادند» به ما می‌گوید، توان مذاکره‌کنندگان بیش از این نبوده و این اصلاً به این معنی نیست که نمی‌شد بهتر از این کار کرد! کما این که در مجوز مشروط برجام نیز متن برجام را پر از نقاط مبهم و ایراد معرفی کرده بودند.

ثالثاً همانطوری که رهبری در متن مجوز مشروط برجام نوشتند و در سخنرانی‌های اخیرشان از واژه عبرت برای برجام استفاده کردند؛ آری برجام درس عبرتی بود برای همه کسانی که تعامل با آمریکا را کارگشا می‌دانستند و منتقدان این نظر را جسورانه تعامل هراس و بزدل و ترسو معرفی می‌کردند.

رابعاً ادب گفتمان رهبری باید برای همه آنان که خود را در خط ایشان می‌دانند الگو باشد، ایشان باوجود این که خطوط قرمزشان بعضا رعایت نشد، هشدارهای‌شان آن طوری که باید و شاید شنیده نشد و حتی بعضاً مورد طعنه‌های بی‌ادبانه نیز قرار گرفتند اما هرگز از دایره لطف و ادب خارج نشدند و درحالی که می‌توانستند آن جسارت‌ها را پس از اثبات بدعهدی‌های آمریکا تلافی کنند، ولی کریمانه عبور کردند.

خامساً باید دید نیاز امروز چیست و هدف اصلی ما چه باید باشد، این کاریست که رهبری تیزهوشانه انجام می‌دهند، ایشان می‌کوشند بدون تحریک حس لجاجت کسانی که به تعامل با دشمن خوشبین بودند، غلط بودن این مسیر را برای همه بیشتر روشن نمایند و البته این اصلاً به معنی عدم بروز اشتباهات بزرگ در مسیر مذاکره، تنظیم متن برجام و شیوه اجرای آن نیست!

عراقچی ، عضو تیم هسته ای و رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام، مقارن با یک سالگی برجام چند جمله مهم و کلیدی گفته است:

«خواسته های دیگر و به نظر من بزرگتری هم وجود داشته که نباید فراموش شود. نباید ما برجام را منحصر به برداشتن تحریم ها کنیم که البته هدف بسیار مهم و لازمی است و مطالبات ما از طرف های غربی نیز هیچ گاه در این زمینه کاهش پیدا نکرده و نخواهد کرد.»

«ما با بدعهدی، بد قولی و عدم اجرای درست برجام مواجه بوده ایم»

«خط قرمز هسته ای با تأیید رهبری جابجا شد»

البته این اظهارات و مشابه آن در همین مدت اخیر کم رخ نداده است تا حدی که امثال ناصر هادیان و یا بهشتی پور که از مشاوران و حامیان دولت در مذاکرات هسته ای بودند نیز حرفهای مشابه ای در خصوص این که رفع تحریم ها هدف اصلی مذاکرات نبود، زده اند و به نظر می رسد پس از ناکام ماندن برجام و اثبات خیالی بودن آن در باغ سبزی که از برجام نشان می دادند، رویکرد خود را در سالگرد برجام به دو سمت تغییر داده اند:

• این که هدف اصلی خودشان از مذاکرات که همان رفع تحریم بود را با هدف های خیالی مثل رفع جنگ و یا حفظ حقوق هسته ای کم اهمیت کنند!
• ضعف های مفرط برجام که در اثر عدم رعایت خطوط قرمز و شروط تعیین شده در منشور اجرای برجام از سوی رهبری ایجاد شده اند را با خود رهبری تقسیم نمایند!

با توجه به جایگاه عراقچی به عنوان مسئول ستاد پیگیری برجام و تأثیر تفکرات وی در نحوه اجرای مسئولیتش، نمی توان اظهارات او را کم اهمیت دانست، بلکه لازم می دانم در خصوص این اظهارات عراقچی و تناقضات آشکار وی با اظهارات قبلی خود دولتمردان و مقام معظم رهبری مواردی را بیان نمایم:

در تمام طول مذاکرات و تا مدت ها پس از نهایی شدن برجام، مذاکره کنندگان هسته ای اصرار می کردند که تمام خطوط قرمز رهبری را رعایت کرده اند ولی مقام معظم رهبری در نوروز امسال در مشهد فرمودند که آقای ظریف به من گفتند «نتوانستیم برخی از خطوط قرمز شما را حفظ کنیم»، به راستی آیا این به معنی هماهنگی با رهبری در جابجایی خطوط قرمز می تواند تلقی گردد؟! و یا این که عراقچی بازهم در حال طرح دروغ دیگری است؟!

نقل قول مقام معظم رهبری از ظریف درخصوص رعایت نکردن برخی از خطوط قرمز رهبری اثبات کرد که دو ادعای ظریف و عراقچی مبنی بر این که «تمام خطوط قرمز رهبری حفظ شده است» و «رهبری از همه جزییات مذاکرات مطلع بوده است» دروغ بوده است و از سوی دیگر همین مذاکره کنندگان قبل از تصویب برجام از سوی مجلس و شورای امنیت و امضای مشروط رهبری، بارها گفتند که متن برجام قابل تغییر نیست و یا باید تصویب شود و یا رد!! تا حدی که عراقچی در مصاحبه های اخیرش، شروط رهبری در اجرای برجام را منفک از برجام و نقض آن را متفاوت با نقض برجام معرفی کرد! که این ها نشان می دهد اساساً ادعای جابجایی خطوط قرمز با هماهنگی رهبری، دروغ جدید ایشان است.

از دیگر صحبت های عراقچی در یک سالگی برجام این بود که «هدف ما در مذاکرات تنها رفع تحریم ها نبود و فقط نباید به رفع تحریم ها معطوف شد بلکه هدف بزرگتر ما حفظ حقوق هسته ای بود!»، در صورتی که این سخنان، هم به لحاظ منطقی ایراد اساسی دارد و هم با حرفهای قبلی خود دولتمردان و سخنان مقام معظم رهبری در تناقض آشکاراست.

منطق عراقچی از این جهت اشتباه است که او داده ها را نیز به جای ستانده جا زده و به آن ها می نازد! انگار او فراموش کرده که برجام بخش هایی از حقوق هسته ای و قانونی ایران براساس مقررات بین المللی را به صورت طولانی مدت و بعضاً دائم (برخلاف خط قرمز رهبری) محدود کرده است و این به عنوان داده و پیش پرداخت ما به طرف مقابل بود تا ستانده ما که همان رفع تحریم هاست محقق گردد و این که او داده ها را نیز امتیاز و افتخار تلقی می کند نوعی سفسطه است.

هم شعارهای انتخاباتی روحانی، هم مواضع ایشان و سایر دولتمردان بعد از انتخابات، به رفع تحریم ها به عنوان هدف و نیاز اصلی تمام بخش های کشور اشاره داشتند و رهبری نیز همین مسئله را به استناد سخنان خود دولتمردان به ایشان گوشزد می کرد و نقل به مضمون گفتند «مگر شما نگفتید هدف اصلی ما رفع تحریم هاست، پس از آن کوتاه نیایید» و هم در متن موافقت مشروط خود با اجرای برجام، هدف ایران از پذیرش مذاکرات را این چنین بیان کردند:

«از آنجا که پذیرش مذاکرات از سوی ایران اساساً با هدف لغو تحریمهای ظالمانه اقتصادی و مالی صورت گرفته است و اجرایی شدن آن در برجام به بعد از اقدامهای ایران موکول گردیده، لازم است تضمین‌های قوی و کافی برای جلوگیری از تخلّف طرفهای مقابل، تدارک شود، که از جمله آن اعلام کتبی رئیس‌جمهور آمریکا و اتّحادیه اروپا مبنی بر لغو تحریمها است»

در این که هدف روحانی و تیمش از گرفتن مجوز نرمش قهرمانانه، رفع تحریم ها بدون خدشه به حقوق مسلم هسته ای بود هیچ تشکیکی نمی توان ایجاد نمود و گرنه ما که از ابتدا براساس قوانین بین المللی، انرژی صلح آمیز هسته ای را حق خودمان می دانستیم و اساساً برای ما اهمیتی نداشت که آمریکا و غربی ها به حقوق هسته ای ما اذعان بکنند یا نکنند! بلکه همانطوری که دولتمردان شعار می دادند، مهم این بود که در کنار حفظ حقوق هسته ای، تحریم ها هم رفع شود!

بحث دیگر این که اساساً همین رفع تحریم ها به عنوان هدف اصلی مذاکرات نیز خواسته رهبری نبود، چه در اواخر دولت دهم و چه در دولت یازدهم، رهبری تنها با درخواست هایی که در خصوص امتحان کردن مسیر مذاکره مستقیم با آمریکا انجام شد موافقت کردند ولی همواره به بدبینی به این مسیر اذعان و به لزوم اجرای اقتصاد مقاومتی به عنوان راه حل اصلی مقابله با تحریم ها اشاره داشتند و امروز جالب است که خود دولتمردان که مجوز نرمش قهرمانانه را به بهانه رفع تحریم گرفتند، تلاش می کنند این هدف را در درجات بعدی قرار دهند!

دولتمردان با بیان دروغ هایی مانند اطلاع رهبری از تمام جزییات مذاکرات، رعایت تمام خطوط قرمز رهبری، جابجا شدن خطوط قرمز با هماهنگی رهبری، منظور از لغو همه تحریم ها تحریم های هسته ای بوده است و این که همه تحریم های هسته ای برداشته شده اند، تلاش می کنند تا از مسئولیت خود بکاهند و رهبری را نیز شریک ناکامی های برجامی خود نشان دهند مسلماً به راحتی قابل رد است چرا که وضع موجود ناشی از تنازل های مذاکره کنندگان از خطوط قرمز و شروط رهبری در تصویب و اجرای برجام است و اگر نظرات رهبری در خصوص لغو کلیه تحریم ها، محدودیت های بلند مدت و خاص، بازرسی از اماکن نظامی و امنیتی، اخذ تضمین های لازم و محکم، همزمانی و تناظر تعهدات و ممنوعیت هرگونه تحریم جدید و … رعایت می شد، یقینا اکنون با این همه دروغ و تناقض در اظهارات عراقچی مواجه نبودیم.

البته همانطوری که در مطلب قبلی ام در همین خصوص نوشتم، دلیل اصلی این تناقضات بسترسازی برای برجام های 2 و 3 است، در واقع مذاکره کنندگان هسته ای از یک سو جسارت ندارند که به ضعف های برجام که به دلیل خوش بینی مفرط به دشمن ایجاد شد اعتراف کنند و از سوی دیگر مانور بر بدعهدی ها و کارشکنی های آمریکا هم عملاً راه برجام های بعدی را برای شان می بندد پس اینجاست که به تناقض و دروغ و سفسطه ناگزیر می شوند تا هم شایستگی خود را برای برجام های دیگر زیر سؤال نبرند و هم این که آمریکا را همچنان شایسته تعامل و مذاکره و توافق نشان دهند.

پس از اظهارات تند سیف، رئیس بانک مرکزی مبنی بر این که برجام تقریباً هیچ عایدی برای ایران نداشته است، دولتمردان دیگر از جمله دکتر عراقچی این اظهارات را تنها برای مصرف خارجی خواندند، با توجه به این که آقای ظریف هم موضع گیری های مشابه ای درباره توخالی بودن برجام در سفر اخیرش به آمریکا در مصاحبه های خودش داشت، به نظر میرسد که این مسئله به یک رویه در دولت تبدیل شده است که صحبتهایشان بسته به این که برای مصرف خارجی است یا داخلی می تواند 180 درجه متفاوت باشد، یعنی در عین حال برای مصرف داخلی برجام را آفتابی تابان، کار خدا، ابرشتابان، نعمت بزرگ، فتح الفتوح بدانند و در مقابل خارجی ها برجام را بی فایده، توخالی پر از کارشکنی و بدعهدی معرفی کنند و این یعنی متأسفانه نه می توان به صحبتهای داخلی دولتمردان و نه به صحبت های خارجی ایشان اعتماد کرد، چرا که ایشان براساس این که برای چه کسی صحبت میکنند، مسائل را وارونه بیان میکنند و این به عبارت عامیانه خودمان با دروغگویی هم معنی است، بالاخره یا باید بپذیریم که این سخنان که «برجام پوچ و توخالی و بی فایده است» دروغ است و یا بپذیریم که عبارات «برجام آفتاب تابان و فتح الفتوح است» دروغ است و یا این که بپذیریم که هر دوی اینها دروغ هستند و حقیقت چیز دیگریست که در هر صورت همه اینها صفت دروغگویی را برای دولتمردان ما به اثبات میرساند و این در حالی است که دولتمردان جمهوری اسلامی باید سیاستشان عین دیانتشان و دیانتشان عین سیاستشان باشد، این که در حضور مردم و رسانه ها و مجلس فریاد بزنند که تمام خطوط قرمز رعایت شده است، ولی در نزد رهبری بگویند برخی از خطوط قرمز رعایت نشده است و در عمل هم ثابت شود که خطوطی مثل همزمانی و متناظر بودن و… رعایت نشده است، این ها زیبنده مسئولان این کشور نیست به خصوص که خودشان را به دولت راستگویان هم متصف کرده باشند، در سیاست اسلامی، هدف وسیله را توجیه نمیکند و اگر با این رویه، مردم گمان کنند که برخی از اظهارات داخلی دولتمردان تنها مصارف انتخاباتی و عوامفریبانه دارد، تقصیر خود دولتمردان بیش از هرکسی خواهد بود.

دیشب آقای عراقچی در برنامه گزارش خبری شبکه 2 سیما حاضر شد و به سوالات مجری برنامه پیرامون اجرای برجام با توجه به گذشت 76 روز از اجرای آن پاسخ داد که در حاشیه برخی از بندهای مصاحبه عراقچی مواردی را عرض میکنم:

عراقچی: آنها به تعهداتی که طبق برجام روی کاغذ داشتند عمل کرده‌اند، اما اینکه بگوییم تحریم‌ها تنها روی کاغذ لغو شده نباید باعث شود که ارزش کار کم شود.
نازکبین:این که تعهدات ما از کاغذ به عمل تبدیل شده ولی تعهدات آنها هنوز روی کاغذ است و به چانه زنی های مکرر و بعضاً بی فایده نیاز دارد خسارت محض است.

عراقچی: ما از روز اول گفتیم که تحریم‌های اولیه آمریکا و تحریم‌های غیر مرتبط با هسته‌ای سر جای خود می‌ماند
نازکبین: ولی ما یادمان هست که شما از اولین روزهای مذاکرات میگفتید همه تحریمها را رفع خواهید کرد!

عراقچی: من نمی‌دانم چرا برخی اینقدر به دلار علاقه مند شده اند و مدام می‌گویند چرا تحریم‌ها‌ی دلار برداشته نشده است.
نازکبین: پاسخ این حرف عراقچی در سخنان خود عراقچی آمد: «ارتباطات ارزی ما معلق نشده و تا جایی که به دلار برخورد نکند، مشکلی وجود ندارد.»

عراقچی: توانمندی‌های ایران، آمریکایی‌ها را پای میز مذاکره آورد و الان #کارشکنی آنها طبیعی است، ما به همان میزان که در مذاکرات با آنها درگیر بودیم هنوز هم در حال رایزنی با آنها هستیم و تا به حال فشارهای ما باعث شده برخی از مشکلات رفع شود.
نازکبین: این که تمام تعهدات ما نقداً انجام شده و الان درحال مذاکره درباره تعهدات نسیه آنها هستیم ناشی از ضعف مذاکره کنندگان در تنظیم برجام و عدول از خطوط قرمز رهبری است و گرنه بسیاری از مانع تراشی های فعلی با متن دقیق ایجاد نمیشد.

عراقچی: ما می‌دانستیم در صحنه اجرا با بد عهدی و بدقلقی آمریکا‌یی‌ها مواجه خواهیم شد. طرف مقابل باید اجرای موفقیت آمیز برجام را تضمین کند آنها تحریم ها را لغو کرده‌اند، اما باید در زمینه رفع موانع هم تلاش کنند و ما مرتب با آمریکایی‌ها بحث داریم تا مشکلات حل شود.
نازکبین: پس چرا در اجرای یکی از شرایط مهم مندرج در منشور اجرای برجام توسط رهبری از اخذ تضمین لازم از رئیس جمهور آمریکا جهت همراهی کامل با برداشتن تحریم ها صرف نظر کردید؟!

عراقچی: یکی از نگرانی‌ها بعد از برجام این بود که آیا ارتباطی بین بحث موشکی و برجام وجود دارد که بعد از تست موشک عماد غربی‌ها گفتند نقض قطعنامه صورت گرفته، اما نقض برجام نیست، همانطور که تست موشکی ما نقض برجام نیست. تعجب می‌کنم که برخی می‌گویند بعد از برجام آمریکا به سراغ بحث موشکی آمده؟ ما 10 سال است که بحث موشکی را داشته‌ایم و اصلا بحث جدیدی نیست.
نازکبین: در حالی که به اقرار آقای عراقچی تحریمهای موشکی طی 10 سال اخیر در ارتباط با پیشرفتهای هسته ای اعمال شد، حق این بود که این تحریمها نیز به همراه تحریمهای هسته ای در برجام رفع گردند و این بهانه که طرف مقابل قبول نکرد، قابل پذیرش نیست، در هر صورت باز گذاشتن راه تحریم های موشکی در حالی که دیگر امکان دسترسی به بمب هسته ای نداریم قابل دفاع نیست و آمریکا حتماً از این که باپافشاری توانست در کنار برجام (که توان هسته ای ما را مهار کرده)، تحریمهای هسته ای هم اعمال کند بسیار خوشحال است. بحث دیگر این که آیا قبلاً هم در طول 2 ماه چند تحریم موشکی را تصویب و آماده میکردند؟! مسلماً سرعت جدیدی که در تحریم های موشکی ایجاد شده افزایش یافته تا جبرانی برای رفع تحریم های هسته ای باشد.

عراقچی: تحریم یکسری افراد و نهادها توسط آمریکا می‌تواند نقض برجام حساب شود و می‌تواند نشود و تصمیم گیری در این خصوص به عهده هیئت نظارت بر برجام است. ما به این هیئت گزارش کرده‌ایم و آن هیئت باید جمع بندی کند و بگوید که آیا نقض برجام صورت گرفته یا نه.
نازکبین: این که هیأت نظارت بر برجام باید بر آن نظارت کند مسلم است، اما وظیفه اجرا با توجه به تعهد کتبی رئیس جمهور مبنی به رعایت شرایط منشور رهبری، با ایشان است و باید هرگونه تحریم جدید به هر بهانه ای را به منزله نقض برجام بداند، هرچند این خط قرمز باید درمتن برجام هم وارد میشد تا نیازی به منشور رهبری و مصوبه مجلس نباشد و در هر صورت جایگزینی تحریم های غیر هسته ای جدید به جای تحریم های هسته ای باوجود اجرای برجام قابل پذیرش نیست.

عراقچی: درباره اراک، رهبری گفتند که پس از دو کار انجام شود که یک پس از بسته شدن پی ام دی و یکی امضا شدن قرار داد. این چیزی که ما را به طور 100 درصد مطمئن می کند این است که قرارداد با یک شرکت داخلی بسته شود و 1+5 موظف هستند که به شرکت ایرانی کمک کنند. این قرارداد با یک شرکت وابسته به سازمان انرژی اتمی بسته شده است و این شرکت در حال مذاکره با طرف چینی است تا این اقدام را انجام دهد.
نازکبین: دولت با عقد قرارداد با یکی از شرکتهای زیر مجموعه اش، خیالش را از شرط رهبری درباره عقد قرارداد محکم با طرفهای خارجی، درقبال تعهداتشان در بند 8 برجام، مبنی بر همکاری در بازسازی رأکتور اراک راحت کرد و معلوم نیست به غیر ازچند سال انتظار برای بازسازی اراک، چقدر باید منتظر عقد قرارداد همکاری باشیم!

عراقچی در تماس تلفنی با اخبار ساعت 21 مورخ 94/9/11 شبکه 1:

«گزارش آمانو همانطوری که گفته بود نه سفید است و نه سیاه، ولی بخش سفیدش بیشتر است و آمانو در این گزارش وجود هیچگونه انحراف عملیاتی در فعالیت های هسته ای ایران را تأیید نکرده است و تنها بخش هایی از مطالعات گذشته را تأیید نکرده است، با این گزارش دست شورای حکام برای بستن پرونده PMD باز است.»

واژه PMD مخفف عبارت Possible Military Dimensions و ترجمه واژه به واژه آن ابعاد احتمالی نظامی است و چون ادعای ابعاد احتمالی نظامی بربستر یک سری مطالعات ادعایی بنا شده بود، در ایران آن را با نام مطالعات ادعایی با ابعاد نظامی می شناسیم که با گزارش آمانو به شورای حکام ، عملاً این اتهام را همچنان تکرار کرده و حتی مورد تأیید قرار داده اند و این خوش خیالی است که این گزارش را یک گزارش مثبت و مبتنی بر حسن نیت بدانیم. هرچند آقای عراقچی و دوستان شان پیش بینی می کنند که شورای حکام به استناد همین گزارش، پرونده PMD را ببندد ولی عملاً باتکرار اتهام مطالعات ادعایی، احتمال این که پرونده به صورت موقت و بازگشت پذیر تنها کنار گذاشته شود بیشتر گردیده است و در صورتی که این مسئله محقق شود و پرونده PMD به صورت کامل و دائم بسته نشود، عملاً هم متن برجام و هم منشور رهبری نقض خواهد شد.

اگر چه سایت ها و رسانه های مختلف به نکات کلیدی اظهارات مذاکره کنندگان هسته ای و تناقضات این اظهارات و آسیب های تعهدات فعلی در قالب مقاله یا مناظره ها سخن گفته اند، اما برخی از موارد که طی روزهای اخیر بیان شده و کمتر به آنها پرداخته شده است را واکاوی می کنیم:

• تکرار یک ادعای کذب: جناب عراقچی در خلال مصاحبه در برنامه گزارش خبری شبکه 2 و در پاسخ به سوال در خصوص بحث 190000 سو که توسط رهبری به عنوان خط قرمز بیان شد، گفتند که این مسئله نشان می دهد رهبری از جزئیات مذاکرات مطلع است و این در حالی است که خود رهبری بارها این ادعا را تکذیب کرده اند، جناب عراقچی توجه نکردند که بیان رهبری در خصوص نیاز نیروگاه بوشهر ربطی به جزییات مذاکرات ندارد و اتفاقاً یکی از خطوط قرمزی که رهبری توقع دارند در مذاکرات رعایت شود، همین نیاز بدوی است.
• عبارت سمعاً و طاعتاً: این که جناب عراقچی گفتند اگر رهبری با دسترسی های مدیریت شده مخالف هستند و جزء خطوط قرمزشان است شخصاً بیان کنند و ما هم می گوییم سمعاً و طاعتاً و این در حالی است که رهبری بارها فرمودند که در حد قوانین معمول برای سایر کشورها تعهدات پذیرفته شود و بازهم رهبری صراحتاً گفتند هر گونه بازرسی از مراکز نظامی را نمی پذیرند. واقعیت این است که رهبری خطوط قرمز را قبلاً تبیین کرده اند و مذاکره کنندگان ما باید در همان چارچوب حرکت کنند نه این که رهبری را در برابر عمل انجام شده قرار دهند و بعد هزینه های مجدد را به رهبری متوجه کنند. متأسفانه این خط در اظهارات دکتر ظریف هم در مجلس مشاهده شد و ایشان در مباحثه ای که با دکتر کوچک زاده داشتند صراحتاً گفتند “او بگوید نرو من نمی روم” و این یعنی بازهم اصرار به این که رهبری را به عنوان مقصر شکست مذاکرات جلوه دهند و این در حالی است که رهبری بارها و حتی همین اواخر صراحتاً گفتند که با مذاکره زیر شبح تهدید مخالفند و به نظر می رسد اگر در خانه کس است، همین جمله صریح که بارها نیز در بیاناتشان به صور مختلفی تکرار شده کافیست.
• تلاش برای تراشیدن مقصر داخلی: در حالی که طرف مقابل از ابتدای مذاکرات تخلف های مختلفی در خصوص ژنو داشت و به تعهداتش در زمینه برداشتن تحریم های مورد توافق در ژنو و عدم تحریم های جدید پایبند نبود و در خصوص لوزان نیز در خصوص همان توافقات و چارچوب های ژنو زیاده خواهی کرد و دوباره با زیاده خواهی و سهم خواهی موارد دیگری را در لوزان مطالبه و اصطلاحاً به اذعان افراد مختلف اعم از دکتر صالحی و بیانات تلویحی جناب عراقچی دبه کرده است و در حالی که همه این ها در کنار تهدیدهای نظامی و فشارهای سیاسی و منطقه ای و راه انداختن جنگ های به اصطلاح خودشان نیابتی و کاهش قیمت نفت برای فشار بیشتر بر ایران همراه بوده است، برای مقصر معرفی کردن طرف مقابل در خصوص شکست مذاکرات نیستند؟!! با این شرایط اصرار دولتمردان برای این که مقصر شکست مذاکرات را در داخل و از میان رهبری، نمایندگان مجلس یا دیگر منتقدان پیدا کنند، حقیقتاً جای تأمل و گلایه دارد.
• برخی خط و نشان کشیدن ها: بعد از بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر عدم اجازه در خصوص بازرسی از مراکز نظامی و بازجویی از دانشمندان هسته ای، عبارت موهنی مدام از سوی هاشمی و روحانی و رسانه های منتسب به جریان شان در حال تکرار است مبنی بر این که کسانی که شعار می دهند نمی گذارند مذاکرات به نتیجه برسد و می گویند آنها که شعار می دهند از جیب مردم هزینه می کنند و اینها نشان از تناقض رفتاری ایشان دارد، از یک سو می گویند نمی گذارند ما به توافق برسیم و از سوی دیگر می گویند اگر نمی خواهند ادامه دهیم بگویند و ما سمعاً و طاعتاً تبعیت می کنیم.
• دولت خودش را در مظان اتهام قرار داد: در کنار اظهارات و علایم واضح از نزدیک شدن به یک توافق بسیار بد هسته ای، اقتصادی و امنیتی، برخی تحرکات در افزایش فشار اقتصادی بر مردم و ایجاد صف و ایجاد نگرانی را می توان نگران کننده تلقی نمود. اصرار بر فشار بر مردم در خصوص آزادسازی نرخ بنزین و شیوه تحریک آمیز و اجرای آن یا آغاز حذف یارانه های نقدی به نحویست که این فکر به اذهان متبادر می شود که شاید قرار است تا منتقدان هسته ای را در برابر معترضان به گرانی ها قرار دهند و این در حالی است که به اذعان دولتمردان در بسیاری از بخش ها در سال 94 قرار نبود افزایش قیمت و یا حذف یارانه نقدی داشته باشیم. حتی این تعیین فرصت 2-3 روزه برای حذف سهمیه برخی خودروها که در پمپ بنزین ها ایجاد صف های طولانی و ناراحت کننده کرد، ما را به یاد صف های موهن توزیع سبد کالا انداخت، با این وجود امیدواریم دولت با اصلاح رفتار خودش هم کمتر موجب ناراضایتی مردم گردد و هم کمتر خودش را در مضان اتهام ایجاد تفرقه قرار دهد.
• پافشاری محترمانه بر اصول نظام:‌ مواضع چند روز پیش رهبری در خصوص این که مردم هم مذاکرات زیر سایه شبح تهدید را برنمی تابند و سخنان امروز رهبری در جمع نمایندگان مجلس و اصرار بر حفظ همان خطوط قرمز و مطالبه از مجلس برای رعایت احترام و ادب و البته مطالبه گری نسبت به وزرا و دولت نشان می دهد که در عین پافشاری بر حقوق هسته ای و به خصوص حفظ منافع ملی و امنیت ملی، باید از ایجاد دودستگی، ناامیدی و بدبینی جلوگیری نمود و در عین حال از دولت نیز خواسته شد تا در برابر انتقادات با حفظ حرمت و بدون نگاه از بالا پاسخگو باشد. مواضع رهبری نشان می دهد که ایشان خواستار همدلی و هم زبانی مردم، مجلس، دولت و همه مسئولان در جهت مبارزه با زیاده خواهی های طرف مقابل است و این دو برداشت که رهبری موافق این روند منتهی به زیاده خواهی در مذاکرات است و یا این که تلقی که رهبری موافق برخوردهای تنش زا و تفرقه افکنانه است، هر دو اشتباه و غیرقابل قبولند.