اگر چه سایت ها و رسانه های مختلف به نکات کلیدی اظهارات مذاکره کنندگان هسته ای و تناقضات این اظهارات و آسیب های تعهدات فعلی در قالب مقاله یا مناظره ها سخن گفته اند، اما برخی از موارد که طی روزهای اخیر بیان شده و کمتر به آنها پرداخته شده است را واکاوی می کنیم:
- تکرار یک ادعای کذب: جناب عراقچی در خلال مصاحبه در برنامه گزارش خبری شبکه 2 و در پاسخ به سوال در خصوص بحث 190000 سو که توسط رهبری به عنوان خط قرمز بیان شد، گفتند که این مسئله نشان می دهد رهبری از جزئیات مذاکرات مطلع است و این در حالی است که خود رهبری بارها این ادعا را تکذیب کرده اند، جناب عراقچی توجه نکردند که بیان رهبری در خصوص نیاز نیروگاه بوشهر ربطی به جزییات مذاکرات ندارد و اتفاقاً یکی از خطوط قرمزی که رهبری توقع دارند در مذاکرات رعایت شود، همین نیاز بدوی است.
- عبارت سمعاً و طاعتاً: این که جناب عراقچی گفتند اگر رهبری با دسترسی های مدیریت شده مخالف هستند و جزء خطوط قرمزشان است شخصاً بیان کنند و ما هم می گوییم سمعاً و طاعتاً و این در حالی است که رهبری بارها فرمودند که در حد قوانین معمول برای سایر کشورها تعهدات پذیرفته شود و بازهم رهبری صراحتاً گفتند هر گونه بازرسی از مراکز نظامی را نمی پذیرند. واقعیت این است که رهبری خطوط قرمز را قبلاً تبیین کرده اند و مذاکره کنندگان ما باید در همان چارچوب حرکت کنند نه این که رهبری را در برابر عمل انجام شده قرار دهند و بعد هزینه های مجدد را به رهبری متوجه کنند. متأسفانه این خط در اظهارات دکتر ظریف هم در مجلس مشاهده شد و ایشان در مباحثه ای که با دکتر کوچک زاده داشتند صراحتاً گفتند “او بگوید نرو من نمی روم” و این یعنی بازهم اصرار به این که رهبری را به عنوان مقصر شکست مذاکرات جلوه دهند و این در حالی است که رهبری بارها و حتی همین اواخر صراحتاً گفتند که با مذاکره زیر شبح تهدید مخالفند و به نظر می رسد اگر در خانه کس است، همین جمله صریح که بارها نیز در بیاناتشان به صور مختلفی تکرار شده کافیست.
- تلاش برای تراشیدن مقصر داخلی: در حالی که طرف مقابل از ابتدای مذاکرات تخلف های مختلفی در خصوص ژنو داشت و به تعهداتش در زمینه برداشتن تحریم های مورد توافق در ژنو و عدم تحریم های جدید پایبند نبود و در خصوص لوزان نیز در خصوص همان توافقات و چارچوب های ژنو زیاده خواهی کرد و دوباره با زیاده خواهی و سهم خواهی موارد دیگری را در لوزان مطالبه و اصطلاحاً به اذعان افراد مختلف اعم از دکتر صالحی و بیانات تلویحی جناب عراقچی دبه کرده است و در حالی که همه این ها در کنار تهدیدهای نظامی و فشارهای سیاسی و منطقه ای و راه انداختن جنگ های به اصطلاح خودشان نیابتی و کاهش قیمت نفت برای فشار بیشتر بر ایران همراه بوده است، برای مقصر معرفی کردن طرف مقابل در خصوص شکست مذاکرات نیستند؟!! با این شرایط اصرار دولتمردان برای این که مقصر شکست مذاکرات را در داخل و از میان رهبری، نمایندگان مجلس یا دیگر منتقدان پیدا کنند، حقیقتاً جای تأمل و گلایه دارد.
- برخی خط و نشان کشیدن ها: بعد از بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر عدم اجازه در خصوص بازرسی از مراکز نظامی و بازجویی از دانشمندان هسته ای، عبارت موهنی مدام از سوی هاشمی و روحانی و رسانه های منتسب به جریان شان در حال تکرار است مبنی بر این که کسانی که شعار می دهند نمی گذارند مذاکرات به نتیجه برسد و می گویند آنها که شعار می دهند از جیب مردم هزینه می کنند و اینها نشان از تناقض رفتاری ایشان دارد، از یک سو می گویند نمی گذارند ما به توافق برسیم و از سوی دیگر می گویند اگر نمی خواهند ادامه دهیم بگویند و ما سمعاً و طاعتاً تبعیت می کنیم.
- دولت خودش را در مظان اتهام قرار داد: در کنار اظهارات و علایم واضح از نزدیک شدن به یک توافق بسیار بد هسته ای، اقتصادی و امنیتی، برخی تحرکات در افزایش فشار اقتصادی بر مردم و ایجاد صف و ایجاد نگرانی را می توان نگران کننده تلقی نمود. اصرار بر فشار بر مردم در خصوص آزادسازی نرخ بنزین و شیوه تحریک آمیز و اجرای آن یا آغاز حذف یارانه های نقدی به نحویست که این فکر به اذهان متبادر می شود که شاید قرار است تا منتقدان هسته ای را در برابر معترضان به گرانی ها قرار دهند و این در حالی است که به اذعان دولتمردان در بسیاری از بخش ها در سال 94 قرار نبود افزایش قیمت و یا حذف یارانه نقدی داشته باشیم. حتی این تعیین فرصت 2-3 روزه برای حذف سهمیه برخی خودروها که در پمپ بنزین ها ایجاد صف های طولانی و ناراحت کننده کرد، ما را به یاد صف های موهن توزیع سبد کالا انداخت، با این وجود امیدواریم دولت با اصلاح رفتار خودش هم کمتر موجب ناراضایتی مردم گردد و هم کمتر خودش را در مضان اتهام ایجاد تفرقه قرار دهد.
- پافشاری محترمانه بر اصول نظام: مواضع چند روز پیش رهبری در خصوص این که مردم هم مذاکرات زیر سایه شبح تهدید را برنمی تابند و سخنان امروز رهبری در جمع نمایندگان مجلس و اصرار بر حفظ همان خطوط قرمز و مطالبه از مجلس برای رعایت احترام و ادب و البته مطالبه گری نسبت به وزرا و دولت نشان می دهد که در عین پافشاری بر حقوق هسته ای و به خصوص حفظ منافع ملی و امنیت ملی، باید از ایجاد دودستگی، ناامیدی و بدبینی جلوگیری نمود و در عین حال از دولت نیز خواسته شد تا در برابر انتقادات با حفظ حرمت و بدون نگاه از بالا پاسخگو باشد. مواضع رهبری نشان می دهد که ایشان خواستار همدلی و هم زبانی مردم، مجلس، دولت و همه مسئولان در جهت مبارزه با زیاده خواهی های طرف مقابل است و این دو برداشت که رهبری موافق این روند منتهی به زیاده خواهی در مذاکرات است و یا این که تلقی که رهبری موافق برخوردهای تنش زا و تفرقه افکنانه است، هر دو اشتباه و غیرقابل قبولند.