ضمانت اجرایی اجرای برجام چیست؟! آن چیزی که ظریف، آمریکایی ها را با ایمیل، تلفن و حضور، مدام تحت فشار قرار میدهد کدام است؟! چه عاملی است که در متن برجام نیامده است اما آمریکایی ها با آن تحت فشار قرار میگیرند؟! پاسخ این سوال در اظهارات متعدد ظریف در مصاحبه اش با هاله اسفندیاری، توئیت ها و کلیپش پس از مذاکرات وین 5 و در آستانه مذاکرات وین 6، فیلم ضبط شده از صحبتهای ظریف و البرادعی در مذاکرات سعد آباد و اظهارات کری و اوباما درخصوص چرایی تعجیل در توافق هسته ای موجود و همگی حاکی از آن است که ظریف و مسئولان آمریکایی یک دغدغه مشترک دارند و آن حفظ دولت و مسئولان اهل تعامل در ایران است.

کاملاً مشخص است که آمریکا مدام در حال بدعهدی و کارشکنی و به قول ظریف بازی شاهین-قمری با ایران برای اخذ امتیازات متعدد هسته ای، موشکی، منطقه ای، سیاسی و… است و تنها در مواردی که احساس میکند محبوبیت روحانی و دولتش در حال ریزش است، با برخی امتیازات صوری و قولهای کذب، تلاش میکند تا از سقوط ایشان در انتخابات ها و از چشم مردم بکاهد. متأسفانه دولتمردان ما نیز این عامل را یک ابزار مشروع و مبتکرانه برای امتیاز گیری از طرف مقابل فرض کرده اند غافل از این که این ابزار، بیش از این که یک ابزار و اهرم ناشی از قدرت دولتمردان ما تلقی گردد، ناشی از ضعف ایشان در رقابتهای جناحی تلقی شده است و همین امر خودش به یک عامل امتیاز گیری از دولتمردان و فشار بر ایشان در نقاط حساس و پشت درهای بسته تبدیل میشود.

در واقع ظریف آمریکایی ها را از شکست جناح خود می ترساند و این مسئله شاید برای آمریکایی ها هم ناخوشایند باشد اما مطمئناً برای جناح ظریف حکم مرگ و زندگی دارد، نقطه ضعفی که میتواند لطمات جدی به سلامت سیاسی دیپلماسی ما وارد نماید و چه بسا این دغدغه مشترک به تلاش برای تبانی در برخی موضوعات و یا مشاوره های آمریکایی ها برای دولتمردان ما ختم شود، بالاخره کسی که مشکلات داخلی و خانوادگی خودش را نزد اغیار بازگو میکند، باید بداند که خواسته یا ناخواسته، مجوز دخالت و نسخه پیچی را برای طرف مقابل صادر کرده است، آنجا که رسماً به ایشان سفارش برجامهای 2 و 3 میدهند و مسائل غیر هسته ای را برای اجرای برجام هسته ای، گروکشی میکنند و یا تفنگداران متجاوز به آبهای ایران را کمتر از 20 دقیقه و بدون عذرخواهی رسمی و امتیازگیری آزاد میکنند و یا کشتی نجات راهی یمن را تنها با یک تماس کری از مقصد بازمیگرداند.

چندی پیش کلیپی کوتاه و کمتر از دو دقیقه با این توضیح منتشر شد که گشت ارشاد دختری جوان را با دستبند و به زور به جرم بد حجابی روی صندلی جلوی ماشین مینشاند و این فرد روی دختر مینشیند تا مانع از تقلا کردن شدختر شود، و در انتها نیز مأمورین و مسئولین امنیت کشور را مورد سرزنش قرار می دهد، اما با توجه به جدی شدن طرح گشت نامحسوس امنیت اخلاقی که به مبارزه با معتادان، قاچاقچیان، رانندگی های خطرناک، اشرار و مزاحمان نوامیس و …، توسط مأموران پلیس و ضابطین آموزش دیده قضایی و تنها با تنظیم گزارش قرار است انجام شود، انتشار دوباره این کلیپ در دستور کار مخالفان این طرح قرار گرفته است که چند نکته را باید در مورد آن مورد توجه قرار داد:

1- دلیل بازداشت بدحجابی گفته شد که این نه در فیلم مشهود است و نه دلیلی بر ان ارائه شده است.

2- گفته شده دختر بی گناه!! اصل بر این هست که پلیس وقتی کسی را بازداشت و یا تعقیب میکند دلیلی قانونی برای آن وجود دارد پس اینجا هم مطابق این اصل، پلیس دلیلی قانونی برای بازداشت این خانم دارد مگر این ادله ای خلاف این مسئله ارائه می گردید.

3- با تعداد زیاد خانم ها و آقایان پلیس در آن محل و حضور مردمی که در حال فیلمرداری هم هستند، نشستن پلیس روی این دختر چه توجیهی می تواند برای پلیس داشته باشد؟!!!

4- فردی که پا یا دست آن به شیشه جلوی ماشین برخورد میکنه رنگ لباسش راه راه هست ولی رنگ مانتوی خانم مورد نظر سیاه است و اتفاقا پسری که با پلیس درگیر شده و به ماشین انتقال داده شده رنگ لباسش راه راه می باشد.

5- پلیس مظهر اقتدار و امنیت در جامعه است و نباید با جیغ و داد کردن یک متهم، نیروی انتظامی را محکوم بکنیم و آنها را به بی رحمی و سنگدلی و بی قانونی متهم کنیم و حال این که فردی که در برابر قانون ایستادگی میکند مجرم و قابل سرزنش است.

6 در حالی که روزی نیست که در یکی از کشورهای مدعی حقوق بشر غربی، خبر تیراندازی و کشتن یک فرد بی دفاع توسط پلیس منتشر نشود، انتقاد به صرف شیوه بازداشت یک مجرم که اصلاً در مورد جرمش هیچ اطلاعات موثقی ارائه نشده است حاکی از عناد و خصومت دارد.

7-البته منکر وجود هرگونه بی قانونی یا بی مسئولیتی برخی افراد در سیستم اداری یا انتظامی و قضایی نیستیم ولی قطعاً بر اساس یک کلیپ نمی تواند کل یک مجموعه و نهاد را زیر سؤال برد.

در رابطه با پرونده امید کوکبی چند مساله به ذهن میرسد:

امید کوکبی فارغ التحصیل دانشگاه دولتی صنعتی شریف است و همه میدانند فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی، تعهد خدمت دارند و این که نامبرده دعوت به همکاری با سازمان انرژی اتمی که هیچ انحرافی تا کنون نداشته را طوری وانمود کرده که گویا از وی توقع ساخت تسلیحات نظامی هسته ای داشته اند، امری قابل پذیرش نیست به خصوص که با رسانه ای کردن مساله، به قیمت برنده شدن جایزه ساخاروف که در ظاهر جایزه مسولیت شناسانه علمی است ولی در واقع یک جایزه سیاسی برای زیر سوال بردن سلامت فعالیت‌های هسته ای در کوران تحریمهای هسته ای بود، نه تنها به تعهدش در قبال کشورش عمل ننموده بلکه به دست دشمنانی که دنبال بهانه برای فشارهای هسته ای بوده اند هم گزک داده است.

طبق اظهارات دکتر محمد جواد لاریجانی معاون امور بین الملل و دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه، امکان اشتباه در حکم صادره وجود دارد و حتی نامبرده از تلاشش برای کمک به امید کوکبی در مصاحبه با ایسنا صحبت کرد، هرچند صدور رای قطعی در این خصوص از سوی دادگاه را موجب سختی کمک به وی دانسته بود.

چند مساله میتوانسته است در خصوص اشتباه احتمالی دادگاه موثر بوده باشد، یکی دادگاههای غیرتخصصی، دیگری جایزه ای که بابت عدم همکاری وی با سازمان انرژی اتمی به وی دادند که موجب حساسیت دادگاه وی گردید و سوم رفتار نامبرده که در جهت زیر سوال بردن صلح آمیز بودن فعالیت‌های هسته ای ایران در شرایط حساس پس از فتنه 88 که اوج تحریمهای هسته ای علیه ایران بود، نقش داشت و چهارم نیز مشارکت و حضور نامبرده در عرصه میدانی فتنه 88 و مقرریهایی که برای نامبرده از سوی آمریکاییها پرداخت میشد که مجموع این عوامل میتواند موجب صدور رای اشتباه و یا بیش از حد شدید علیه وی تحت عنوان همکاری با دولت متخاصم و کسب مال غیرمشروع گردیده باشد.

عدم اطلاع از جزئیات پرونده نیز از عواملی است که ممکن است موجب قضاوت اشتباه در خصوص عادلانه یا ظالمانه بودن یک رای قضایی گردد و یقینا اظهار نظرهایی که به این صورت انجام میشود نمیتواند جامع و دقیق باشند.

فارغ از تعهد خدمتی که برای فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی وجود دارد اما این تصور که نظام بخواهد کسی را که تمایلی به همکاری در نهاد مهمی مثل سازمان انرژی اتمی ندارد را با وجود حساسیتهای اطلاعاتیش به اکراه به خدمت گیرد، امری بسیاد بعید و غیر قابل قبول به نظر میرسد به خصوص که نامبرده سابقه مبادلات مالی و اطلاعاتی با آمریکا نیز داشته باشد!

بیماری نامبرده و ابتلای وی به سرطان بدخیم طی همین 10 سال محکومیت وی هرچند مانع انجام امور درمانی وی نگردید، ولی توقع بهره مندی وی از امکانات درمانی بهتر و بازنگشتن به زندان و مخالفت دادستانی و دستور بازگشت وی به زندان، از عواملی بود که در حساسیت پرونده وی نقش داشته است.

تلاش سایتها و شخصیتهای ضد انقلابی در حمایت از امید کوکبی و توهین هایی که بدون درک استقلال قضات، به مجموعه نظام انجام شد بیشتر موجب حساسیت و پیچیده تر شدن پرونده و سخت تر شدن کمک به نامبرده گردیده است و با این وجود کاش رئیس قوه قضاییه تلاش می نمود لااقل از گزینه عفو برای کمک به نامبرده استفاده مینمود.

یکی از مواردی که یاران متعصب احمدی نژاد به انواع روشها انکار میکنند مقوله خانه نشینی وی یا به اصطلاح دورکاری وی، بابت مخالفت رهبری با حکم عزل مصلحی وزیر اطلاعات وقت است، البته رهبری عزیز هم پس از این جریان مواردی فرمودند که بیشتر ناظر بر سوءاستفاده جریانات معارض برای القای حاکمیت دوگانه در کشور بود؛ رهبری عزیز مقوله حاکمیت القای دوگانه و ضدولایت بودن احمدی نژاد را رد کردند و از تلاشهای شبانه روزی دولت هم یادکردند و در ادامه از اهمیت برخی مصلحت سنجی های شان هم (مقوله عدم عزل مصلحی) سخن گفتند.

و اما به غیر از سخنان رهبری چند نکته دیگر نیز در این خصوص وجود دارد که یکی اطلاق عنوان دورکاری برای آن چندروز از سوی برخی نزدیکان احمدی نژاد بود که میتوان به اظهارات دکتر رامین از نزدیکان احمدی نژاد اشاره کرد.

از دیگر موارد مرتبط با این قضیه، اظهارات استاد آقاتهرانی بود که پس از دیدار با احمدی نژاد در کوران همان مقوله دورکاری رخ داد و آنجا آقای احمدی نژاد این جمله را به آقاتهرانی گفت: “بنده خدمت رهبرانقلاب رسیدم و به ایشان گفتم من بافشارهایی که بردولت است به این نتیجه رسیدم که رسیدن به آرمانهایی که در این دولت تصمیم به اجرای آن را داشتیم غیرممکن است” که این جمله خود معنی استعفا و گرفتن زمان برای فکر کردن را در خود دارد.

بحث دیگری که برای انکار بحث خانه نشینی یا دورکاری مورد استناد قرار میگیرد استناد به چند لینک خبری برای بیان کار کردن احمدی نژاد در آن ایام خاص است که چند سال پس از آن جریان منتشر شد و فارغ از این که این لینکها چقدر واقعی بوده یا نه، نکته ای که در این خصوص وجود دارد این است که انتشار خبر حضور احمدی نژاد بر سر کارش در همان اوج جریان بسیار حیاتی بود که گویا خود ایشان و دوستانشان هم از تلقی معنی خانه نشینی و اعتراض در این خصوص بدشان نمیامده است و گرنه همان موقع با یک حضور رسانه ای و تکذیب آن ادعاها خیلی راحت خیال همه را میشد راحت کرد.

و بحث دیگری که در همین خصوص وجود دارد عدم حضور احمدی نژاد در جلساتی در هیات دولت بود که شخص مصلحی نیز در آنها حضور داشت که خود حاکی از نارضایتی احمدی نژاد از بازگشت مصلحی داشت.

نیروهای حزب اللهی از تعلل احمدی نژاد در عزل مشایی و کنار آمدن با حکم رهبری درباره عزل نکردن مصلحی و سپس اصرار به رئیس جمهور کردن مشایی و برخی دیگر از تعللهای وی درباره پرهیز از درگیری با سایر قوا و نهادها دلگیرند و کاش به جای انکار واقعیات، مسئولیت اشتباهات که عموما با بزرگواری رهبری مواجه گشت، پذیرفته میشد.

چندی پیش کلیپی کوتاه و کمتر از دو دقیقه با این توضیح منتشر شد که گشت ارشاد دختری جوان را با دستبند و به زور به جرم بد حجابی روی صندلی جلوی ماشین مینشاند و این فرد روی دختر مینشیند تا مانع از تقلا کردن شدختر شود، و در انتها نیز مأمورین و مسئولین امنیت کشور را مورد سرزنش قرار می دهد، اما با توجه به جدی شدن طرح گشت نامحسوس امنیت اخلاقی که به مبارزه با معتادان، قاچاقچیان، رانندگی های خطرناک، اشرار و مزاحمان نوامیس و …، توسط مأموران پلیس و ضابطین آموزش دیده قضایی و تنها با تنظیم گزارش قرار است انجام شود، انتشار دوباره این کلیپ در دستور کار مخالفان این طرح قرار گرفته است که چند نکته را باید در مورد آن مورد توجه قرار داد:

1- دلیل بازداشت بدحجابی گفته شد که این نه در فیلم مشهود است و نه دلیلی بر ان ارائه شده است.

2- گفته شده دختر بی گناه!! اصل بر این هست که پلیس وقتی کسی را بازداشت و یا تعقیب میکند دلیلی قانونی برای آن وجود دارد پس اینجا هم مطابق این اصل، پلیس دلیلی قانونی برای بازداشت این خانم دارد مگر این ادله ای خلاف این مسئله ارائه می گردید.

3- با تعداد زیاد خانم ها و آقایان پلیس در آن محل و حضور مردمی که در حال فیلمرداری هم هستند، نشستن پلیس روی این دختر چه توجیهی می تواند برای پلیس داشته باشد؟!!!

4- فردی که پا یا دست آن به شیشه جلوی ماشین برخورد میکنه رنگ لباسش راه راه هست ولی رنگ مانتوی خانم مورد نظر سیاه است و اتفاقا پسری که با پلیس درگیر شده و به ماشین انتقال داده شده رنگ لباسش راه راه می باشد.

5- پلیس مظهر اقتدار و امنیت در جامعه است و نباید با جیغ و داد کردن یک متهم، نیروی انتظامی را محکوم بکنیم و آنها را به بی رحمی و سنگدلی و بی قانونی متهم کنیم و حال این که فردی که در برابر قانون ایستادگی میکند مجرم و قابل سرزنش است.

6 در حالی که روزی نیست که در یکی از کشورهای مدعی حقوق بشر غربی، خبر تیراندازی و کشتن یک فرد بی دفاع توسط پلیس منتشر نشود، انتقاد به صرف شیوه بازداشت یک مجرم که اصلاً در مورد جرمش هیچ اطلاعات موثقی ارائه نشده است حاکی از عناد و خصومت دارد.

7-البته منکر وجود هرگونه بی قانونی یا بی مسئولیتی برخی افراد در سیستم اداری یا انتظامی و قضایی نیستیم ولی قطعاً بر اساس یک کلیپ نمی تواند کل یک مجموعه و نهاد را زیر سؤال برد.

با توجه به انتقاداتی که به برجام و بدعهدی طرف مقابل و قصور دولت در الزام طرف مقابل وارد کردیم، برخی حامیان دولت این نقدها را زیر سوال میبرند، غیر دلسوزانه میخوانند و راهکار و راه حل برجام میطلبند که در پاسخ به ایشان میگوییم:

1- راهکار را از همان کسانی بخواهید که بجای رعایت خط قرمز همزمانی تعهدات طرفین، اول به صورت تمام و کمال و نقدی تعهدات سنگین و زیرساختی ما را انجام دادند و حالا سهل اندیشانه منتظر تحقق وعده های نسیه طرف مقابلند، بروید از کسانی که همه چیز را نقد دادند و به تعهدات نسیه دلخوش کردند و بابت همان جشن گرفتند و پای کوفتند و منتقدان را به هزار توهین نواختند بپرسید که اینک چگونه میخواهند طرف مقابل را مکلف به اجرای تعهداتشان کنند؟! بروید از کسانی که با هزار ادا و اطوار خودشان را برتر از رعایت خطوط قرمز مهم رهبری فرض کردند و نه تضمین جدی از رئیس جمهور آمریکا گرفتند و نه همزمانی تعهدات را رعایت کردند بپرسید، حالا چه میتوانند کنند جز التماس و مذاکره روی مذاکره، برای اجرای نیم بند تعهدات طرف مقابل در برجام؟!

2- البته همین الان هم ضمن هشدار به نقض برجام به طرف مقابل میتوانند با تعیین ضرب الاجل برای ترک برجام، طرف مقابل را واقعا تحت فشار بگذارند تا شاید از این خسارت محض در اجرای یک طرفه تعهداتمان در برجام کاسته گردد، حالا که به قول سیف برجام تقریبا هیچ عایدی برای ایران نداشته است و طرف مقابل هم به خط کارشکنی و تحریم های جدید و برداشت از دارایی های ما ادامه میدهد، چرا ما باید به اجرای تعهدات سنگین مان در هسته ای و مجوز برای بازرسی از اماکن نظامی و امنیتی ادامه دهیم؟!

چهارشنبه، ظریف مقاله ای در واشنگتن پست منتشر کرده است که در آن به چند مطلب مهم اشاره کرده است:

1- او از برخی کشورها که در مسیر مذاکرات کارشکنی فراوانی کردند تا ایران را به یک کارزار نظامی بکشانند گلایه کرده است.

2- کشورهایی که او از ایشان گلایه کرده است در این مدت با دلارهای نفتی اقدام به خریدهای سنگین تسلیحاتی کرده اند و با کاهش قیمت نفت دچار چالشهای اقتصادی گردیدند.

3- بانیان و حامیان عربی و غربی گروه های تکفیری و تروریستی، حتی پس از انفجارهای پاریس و بروکسل نیز عزم جدی برای مقابله با این گروهها پیدا نکرده اند.

4- بانیان و حامیان جریانهای تکفیری، کاری کرده اند که در سالهای آینده و حتی دهه های آینده با عواقب اقداماتشان مواجه باشیم.

5- با وجود تلاش 22 ماهه و رسیدن به توافق هسته ای، اما نه تنها مخالفان ایران آرام نشده اند بلکه با مانور سنگین بر توان دفاعی کشور در تلاشند حتی حمله به یمن را به توان دفاعی ایران مرتبط بدانند.

6- ظریف با اشاره به شرایط ایران درجریان 8 سال دفاع مقدس و حمایتهای همه جانبه غرب و اعراب از صدام، توان دفاعی ایران را امری غیرقابل مذاکره میداند که این مسأله را در طول مذاکرات هسته ای نیز بارها اعلام کرده بود.

تحلیلی که از مقاله اخیر ظریف در واشنگتن پست میتوان داشت چند مسأله است:

الف- ظریف، عراقچی و تخت روانچی کمی بعد از سفر سیف به آمریکا رفتند تا آمریکا را به اجرای تعهداتش و جلوگیری از کارشکنی هایش فراخوانند و این همه تلاش برای پرداختن به مسائل منطقه ای و توان دفاعی، حاکی از فشاری است که طرف مقابل برای برجام های منطقه ای و دفاعی به مثابه گروکشی برای عمل به تعهدات برجام هسته ای میتواند تلقی گردد.

ب- پروژه ایران هراسی برخلاف ادعای برخی مسؤولان کمرنگ نشده است فقط از زمین هسته ای به زمین توان دفاعی و موشکی کشانده شده است.

ج- آمریکا درحالی که به اذعان مسؤولان ایرانی در برجام به کرات کارشکنی کرده است توقع دارد ایران را به برجام های منطقه ای و دفاعی وادار کند و این برای کسانی که زیاده خواهی های آمریکا را فراموش کرده بودند یادآوری خوبی محسوب میشود.

د- بیان و تکرار برجام های 2 و 3 از سوی مسؤولان دولتی بلند پایه کشور یقینا در بروز این خیالات واهی از سوی دشمنان نقش داشته است و اگر امثال روحانی و هاشمی اینچنین خواسته آمریکایی ها درباره برجام های 2 و 3 را تکرار نمیکردند، مطمئنا آمریکاییها نیز اینقدر جسورانه به این گروکشی ها دست نمیزدند.

درحالی که آلن ایر، سخنگوی کاخ سفید اظهارات دکتر سیف، ظریف، عراقچی، صالحی و سایر مسؤولان ایرانی مبنی بر بدعهدی و کارشکنی آمریکایی ها را رد کرده است، نگاهی به کارشکنی های آمریکا در اجرای برجام می کنیم:

1- در گام اول این سوال ایجاد میشود که این اظهارات سخنگوی شیطان بزرگ را چگونه می توان با سخنان اخیر جک لو، وزیر خزانه داری آمریکا جمع کرد که گفته بود:

«ما این نکته را هم در مراوده بین دولت ها و هم برای مؤسسات مالی در سراسر دنیا روشن کردیم. ایران برای تجارت با چالش های بسیاری روبرو است که برخی از آنها به شیوه های تجارتی خود ایران مربوط است و برخی هم به سایر فعالیت های ایران در خارج از حوزه هسته ای ارتباط پیدا می کند؛ جایی که ایرانی ها به حمایت از تروریسم، بر هم زدن ثبات منطقه و آزمایش های موشکیِ مغایر با هنجارها روی آورده اند و در زمینه حقوق بشر در کشورشان مشکل دارند.»

آیا این اظهارات به معنی تهدید سایر کشورها و مؤسسات مالی و اقتصادی دنیا برای ایجاد هر گونه تعامل اقتصادی با ایران نیست؟! مسلما همان طوری که مقامات اروپایی و مسئولان آمریکایی بارها به صورت شفاف و تلویحی بیان کرده اند،‌ ایشان کشورها و شرکتهای خارجی را در قبال روابط موثر و مفید با ایران می ترسانند به نحوی که ایران (به استناد گزارش رویترز)، حتی برای تأمین تانکرهای حمل نفت با مشکلات بانکی و مالی و بیمه ای مواجه است.

2- بحث دیگر این که طبق اظهار نظر نشریه  فارلین پارسی، اگر چه متن برجام صریح و دقیق نیست اما آمریکا به صورت تلویحی معاملات دلاری با ایران را پذیرفته است و از سوی دیگر عدم پذیرش عملی این مسئله از سوی آمریکا در واقع ممانعت از تحقق سایر بندهای برجام مانند حق دسترسی به دارایی های بلوکه شده ما تلقی میشود که در این خصوص نیز به نظر میرسد آمریکا اگر هرچه زودتر این امکان را فراهم نسازد، به کارشکنی خود در این خصوص ادامه داده است.

3- یکی دیگر از کارشکنی های آمریکا را می توان درخصوص قرارداد هواپیما با ایرباس مشاهده نمود که علی رغم گذشت 80 روز از توافق ایران و ایرباس و باوجود تصریح حق ایران برای خرید هواپیما در برجام، اما آمریکا همچنان با سوءاستفاده از تحریمهای اولیه، مجوز معامله با ایران را به ایرباس نداده است و این در حالی است که خیلی سریع به بوئینگ مجوز مذاکره با ایران را داد به نحوی که به اذعان بسیاری از کارشناسان، تأخیر در صدور مجوز برای خرید هواپیما از ایرباس،‌ به نوعی گرو کشی از ایران است تا ایران تعدادی هواپیما نیز از بوئینگ آمریکایی بخرد که این خواسته حتما سوءاستفاده از برجام و خارج از چارچوبهای مدون در آن است.

4- و این ها که ذکر شد شمه ای از بدعهدی های صریح آمریکا در قبال برجام است و گرنه موارد دیگری به لحاظ نقض روح برجام و یا منشور رهبری در اجرای برجام از سوی آمریکا رخ داده که دولت ایران مکلف به واکنش بوده است از جمله استفاده از بهانه های دیگری مانند موشکی و حقوق بشری و تروریسم و سایبری و … که اگر دولت جلوی این تحریمهای جدید را نگیرد، به مرور می توانند همه تحریمهای هسته ای که بعضا هنوز مرتفع نشده اند را نیز برگردانند.

حسن روحانی، در سفر استانی به سمنان (1395/1/31): «برای من جای تعجب است که برخی می‌خواهند القاء کنند که ملت ایران پیروز نیست و آمریکا پیروز است. برای من جای تعجب است که برخی می‌گویند، دیپلمات‌های ایرانی پیروز نیستند بلکه صهیونیست‌ها پیروز هستند. کجا رفت تعصب ملی؟ کجا رفت غیرت دینی؟ چرا واقعیت‌ها را برای مردم بازگو نمی‌کنید؟ چرا نمی‌خواهیم در برابر عظمت ملت ایران که یک موفقیت بزرگ تاریخی به‌دست آورده سر فرود آوریم؟ آمریکا عظمت دارد، یا صهیونیست یا ایران عزیز ما؟»

آقای روحانی! دلواپسان ما نه تنها عزت ملی و غیرت دینی دارند، بلکه از هوش سرشاری نیز برخوردارند، میفهمند وقتی رییس بانک مرکزی کشور میگوید در برجام “تقریبا هیچ” چیز عاید کشور نشده یعنی چه! میفهمند وقتی از 150 میلیارد دلار دارایی بلوکه شده تنها به 3 میلیارد دلار از دارایی مان دست یافته ایم یعنی چه، میفهمند علی رغم گذشت حدود 100 روز از برجام و 80 روز از توافق هواپیما با ایرباس، هنوز آمریکا مجوزی برای انعقاد قرارداد نهایی صادر نکرده یعنی چه، دلواپسان میفهمند وقتی وزیرخزانه داری آمریکا میگوید ما به همه کشورها و موسسات دنیا اعلام کرده ایم که در معاملاتشان بدانند که ایران هنوز چالشهای غیرهسته ای دارد به معنی تهدید به عدم معامله با ایران است، دلواپسان میفهمند چرا هنوز بانکهای بزرگ دنیا حاضر به همکاری با ایران نیستند یعنی چه، دلواپسان میدانند بازگشت تحریمها به بهانه های حقوق بشری و موشکی و تروریسم و سایبری و … یعنی تضییع همه امتیازاتی که در برجام داده ایم، مردم هوشیارند که آمریکاییها چگونه با کارشکنی و بدعهدی مانع رسیدن ایران به سهم خودش در برجام شده اند، مردم حواسشان هست همین رفت و آمد اروپایی ها هم تا کنون به قراردادی که موجب بهبود اقتصاد، تولید، زیرساختهای کشور و اشتغال باشد نگردیده است و آنها فقط به دنبال بازار فروشی برای محصولات خودشانند. آری آقای روحانی! دلواپسان هم عزت ملی شان به جاست، هم غیرت دینی شان و هم هوش سرشارشان، ولی آیا شما هم همه چیزتان به جا هست؟!

دیروز مجلس مصوبه ای داشت که براساس آن دولت مکلف به حذف یارانه 3 دهک از یارانه بگیران گردید که در خصوص این مصوبه مواردی را بیان می کنم:

• همزمان با افزایش قیمت حاملهای انژری و نان، دولت به بهانه دادن سبدکالا، از افزایش مبلغ یارانه نقدی استنکاف کرد اما سبد کالای سراسری تنها یک مرحله ای بود و در ادامه فقط به اقشار مشمول حمایت موسسات حمایتی و یا بسیار ضعیف آنهم به صورت پلکانی ارائه گردید و عملا از این لحاظ مجموع یارانه نقدی و غیر نقدی پرداختی در دولت یازدهم به مراتب نسبت به دولت دهم کمتر شد.
• بحث دیگر این که در کنار افزایش قیمت سوخت در داخل از سوی دولت، شاهد کاهش قیمت جهانی سوخت هم بوده ایم و این یعنی دولت یارانه غیر نقدی کمتری هم بابت سوخت طی این مدت پرداخت کرده است.
• طرح ثبت نام و خود اظهاری برای دریافت یارانه انجام شد تا تنها کسانی که در آن ثبت نام می کنند مشمول دریافت یارانه باشند و مبالغ صرفه جویی شده در بخش درمان هزینه گردد، هرچند که به جز افرادی بسیار معدود، همه مردم برای دریافت یارانه نقدی ثبت نام کردند.
• دولت یک مرحله هم اقدام به تک نرخی کردن سوخت نمود که البته این اقدام هم با افزایش مبلغ 700 تومانی یارانه ای به 1000 تومانی همراه شد و می توان گفت این اقدام هم از بار یارانه ای دولت کاست.
• در کنار کاهش یارانه های نقدی و غیر نقدی پرداختی دولت، دولت بخشی از این مبالغ را صرف بهبود خدمات درمانی نموده است که اگر چه جای تقدیر دارد ولی با رقمی صرفه جویی شده فاصله زیادی دارد.
• بیان جملاتی مانند این که شب پرداخت یارانه، شب عزای یا مصیبت عظمای دولت است حاکی از این مسئله است که دولت از پرداخت یارانه ها ناخورسند است تا حدی که این اظهارات باعث شد که برخی از علما و مراجع هم به حذف یارانه چند دهک توصیه کنند.
• اگر چه دولت روحانی و حتی دولت احمدی نژاد به حذف چند دهک از یارانه بگیران رضایت داشته اند و چند بار هم به سمتش حرکت کرده اند اما یک عامل بزرگ باعث شد که آن را عملی نکنند و آن هم ناشی از نداشتن بانک اطلاعاتی دقیق و ریسک خطای بالا در این فرایند بوده است.
• نداشتن بانک اطلاعاتی منسجم و شبکه نشدن بانکهای متعدد اطلاعاتی نهادهای کشور نه تنها در امر هدفمندی یارانه بلکه در امر دریافت عادلانه مالیات نیز دولتها را دچار معضل نموده است و به نظر می رسد دولتمردان باید روی این مقوله تلاش جدی می نمودند ولی متأسفانه شخص آقای روحانی حتی استفاده از حسابهای بانکی را به منزله سرک کشیدن در زندگی مردم و امری مرطود بیان کردند که با این نوع تفکر بعید است، شفافیت اقتصادی و برکاتش در هدفمندی یارانه و مالیات عادلانه نصیب کشور گردد.
• اقدام مجلس در پیشنهاد حذف 3 دهک از یارانه بگیران، شاید فشاری بر دولت باشد تا هرچه سریعتر، شبکه های اطلاعاتی خود را منسجم تر کند و از این لحاظ که حتی دولت با تصویبش مخالفت نموده است، می تواند بار مسئولیت اجرا و انتقادات احتمالی را هم متوجه مجلس کند که به نظر میرسد تصویب کنندگان این قانون، مسئولیت انتقادات را به جان خریده باشند تا کمکی به دولت کرده باشند.
• با وجود حسن نیت مجلس و باوجود مکلف بودن دولت به اجرای قانون، کاش به جای تمرکز ایشان بر حذف یارانه 3 دهک از یارانه بگیران، بر دریافت مالیات واقعی تمرکز می کردند که مطمئنا اگر چنین مسئله ای واقع شود به مراتب کمک بهتری نصیب دولت خواهد نمود و البته دیگر با معیشت خانواده هایی که احتمالا در اثر خطا یارانه شان حذف میشود هم، بازی نمی شود.