89/9/15
11:48 ص
چند روزیست که برخی سایتها و خبرگزاریها (مخصوصاً تحت حمایت شهرداری)، ادعا می کنند دولت مقصر اصلی هوای آلودهی تهران است؛ چرا که 2میلیاردی را که مجمع تشخیص مصلحت به پافشاری مجلس شورای اسلامی و علی رغم مخالفت شورای نگهبان، از همان بودجهی مصوب سالانه دولت که، به شهرداری هبه کرد را پرداخت ننموده است. فارغ از دفاعیاتی که دولت و شورای نگهبان از منظر خود داشته اند، موارد از دیدگاه دیگری بررسی میگردد:
- در واقع مهمترین دلیل آلودگی هوای تهران عبارت است از: ایجاد تمرکز درآمد، امکانات و اشتغال در تهران و برخی کلان شهرها، که توأمان با عدم رسیدگی به نقاط محروم و دور افتاده، موجب گردیده تا همواره مهاجرت به تهران و سایر کلان شهرها فراتر از طراحی های مدیریتی شهری صورت گرفته و چالشهایی نظیر ترافیک و آلودگی هوا را در پی داشته باشد. که اگر کسی دنبال مقصر این مهمترین دلیل است، بداند که تنها دولتی که سیاست عدم تمرکز داشته و با این سیاست عدالت طلبانه، حتی قید بخش بزرگی از آرای شهری مانند تهران را زد، نمی تواند مقصر باشد.
- اما دلیل دوم که منجر گردیده تا مدیریت شهری نتواند پاسخگوی مهاجرتها باشد و یا در اجرای سیاست مهاجرت معکوس هیچ نقشی داشته باشد این است که خروج شهرداری از زیر مجموعهی دولت و رفتن به زیر مجموعهی شورای شهر (که کلی مورد فخر و مباهات دولت اصلاحات قرار گرفت) موجب ایجاد عدم تمرکز در بخش مدیریت شهری به خصوص کلان شهرها گردیده و بدین شکل، نقش دولت و یا شهرداریها در برنامهریزی و رفع مشکلات شهری باهم تداخل پیدا کرده و در بعضی قسمتها نیز بدون متولی رها می گردد، حال این عدم تمرکز در مدیریت شهری به لحاظ عدم هماهنگی شهرداریها و دولت را اگر متوجه بانی این سیستم در دولت اصلاحات هم ندانیم، مطمئناً ربطی به این دولت ندارد.
- با خصوصی شدن شهرداریها و خروج از مدیریت دولت، مسئله رسیدگی به وضعیت ترافیک، آلودگی هوا، حمل ونقل عمومی و تشویق به مهاجرت از تهران و در کل مدیریت شهری با دوگانگی مواجه شد که با ورود شهرداریها به عنوان نهادهای غیر سیاسی به خصوص شهرداری تهران در جبهه بندیهای سیاسی، اختلال موجود در مورد هماهنگی و برنامه ریزی صحیح با دولت تشدید گردیده است که البته وقتی شهردار تهران را از بین رقبای سیاسی رییس جمهور موجود انتخاب کردند، این مسئله تا حدی قابل پیش بینی بود.
حال با این شرایط به نظر می رسد، مقصر جلوه دادن دولت در مشکلی که شاید کمترین نقش را در آن داشته است، به نوعی "ماهی گیری در آبِ گل آلودِ هوای آلوده" باشد تا ریشهیابی مشکل آلودگی هوای تهران.